فاطمه دارای تبار - کارشناسی ارشد شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
سید علی اکبر هدایتی - استادیار گروه شیلات، دانشکده شیلات و محیط زیست دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان

کمبرود نزولات جوی در مناطق خشک و بیابانی و به دنبال آن محدودیت استحصال آب، کشاورزان و روستاییان این مناطق را ملزم به ساخت استخر هایی نموده تا آب موجود و قابل بهره برداری را در آن ذخیره کرده و بتوانند آب بیشتری را به مصرف کشاورزی برسانند. پرورش ماهی در کنار کار کشاورزی یکی از روشهای استفاده بهینه از منابع آبی است که ضمن اشتغال زایی و کمک به اقتصاد خانوار کشاورز موجب غنی سازی آب کشاورزی و افزایش محصولات زراعی و باغی خواهد شد. از جمله مزایای پرورش ماهی در استخرهای دو منظوره کشاورزی می توان به غنی سازی آب خروجی از استخر در جهت رفع نیازهای زیستی گیاهان اشاره کرد و نتیجه این اقدام افزایش محصولات کشاورزی با کیفیت بهتر خواهد بود. هدایت این پساب میزان مصرف کود را تا حدودی کاهش دهد که از نظر زیست محیطی نیز نکته قابل توجه ای است. پرورش ماهی در این استخرها، موجب می شود آب خروجی از استخر، غنی شده و املاح مورد نیاز گیاه را، به صورت محلول، از طریق آوندها به گیاه برساند. نتیجه این اقدام، افزایش تولید محصولات کشاورزی با کیفیت بهتر خواهد بود. آبی که در آن ماهی قزل آلا پرورش داده میشود باید سرشار از اکسیژن و عاری از گازهای مضر باشد و آب چاه های کشاورزی فاقد اکسیژن کافی و دارای گازهای زیان بار برای پرورش ماهی قزل آلا است برای رفع این مشکل از برجک هواده استفاده می شود که استوانه ای است با حداقل پنج طبقه توری فلزی چشمه ریز به فاصله بیست سانتیمتر از هم که باید از کف آب نما حداقل هفتاد سانتی متر ارتفاع داشته باشد که در این حال طبقات توری سطح تماس بیشتری بین آب چاه و هوا ایجاد کرده و باعث جذب اکسیژن هوا توسط آب و دفع دی اکسیدکربن و سایر گازهای زیان بار میگردد. استخرهای ذخیره آب کشاورزی هزینه های کمتری را برای پرورش ماهی در بر می گیرد و قیمت تمام شده ماهی نیز بسیار کاهش می یابد

مناطق خشک، افزایش کیفیت، زیست محیطی، منابع آبی