مهدی قاسمی - دانشجوی دکتری توسعه روستایی گروه ترویج ارتباطات و توسعه روستایی دانشگاه زنجان

یکی از موانع اصلی در توسعه کشاورزی پایدار، پراکندگی زمین های کشاورزی حاصل از اصلاحات ارضی است. استفاده از تکنولوژی و سرمایه گذاری در بخش کشاورزی می تواند عملکرد نیروی کار، زمین و آب را که به عنوان منابع اصلی تولید مطرح هستند افزایش داده و همچنین منجر به افزایش تولید و درآمد شود، اما در این میان پراکندگی اراضی به عنوان یکی از چالش های مهم تحقق این امور را با مشکل مواجه کرده است. در همین زمینه بررسی های اولیه نشان میدهند اکثریت کشاورزان تمایلی به پذیرش طرح های یکپارچه سازی ندارند و دلایل متعددی در این موضوع دخیل هستند. از طرف دیگر عدم پذیرش طرح یکپارچه سازی توسط کشاورزان مانع مدیریت صحیح منابع آب میگردد. لذا در این مقاله با استفاده از داده های ثانویه ضمن بررسی طرح های یکپارچه سازی و عوامل موثر در عدم پذیرش این طرح ها توسط کشاورزان نقش طرح های یکپارچه سازی اراضی در مدیریت پایدار منابع آب مورد بررسی قرار گرفت تا ضمن مشخص کردن این عوامل، مسولان ذیربط را در راستای هر چه بهتر سیاست گذاری ها یاری دهد. نتایج این بررسی نشان می دهد آنچه که اجرای طرح های یکپارچه سازی را با مشکل مواجه کرده است، عوامل فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی، نوع مالکیت، میزان و نحوه مشارکت کشاورزان، مشکلات اجرایی، مشکلات ساختار قانونی و غیره می باشد. همچنین با توجه به مشکلات ناشی ازخشکسالی و محدودیت در منابع آب، با اجرای طرح های یکپارچه سازی توسط کشاورزان میتوان در جهت مدیریت منابع آب حرکت نمود.

توسعه کشاورزی، یکپارچه سازی اراضی، مدیریت، آب