علی اصغر نقی پور برج - عضو هیات علمی دانشکده منابع طبعی و علوم زمین دانشگاه شهرکرد
سید جمال الدین خواجه الدین - عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین بشری - عضو هیات علمی دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان
حامد سنگونی - دانشجوی دکتری علوم مرتع دانشکده منابع طبیعی دانشگاه صنعتی اصفهان

آثار آتش سوزی های کنترل نشده بر اکوسیستم های طبیعی و عوامل موثر در وقوع آنها به طور گسترده ای مورد توجه جهانی است. مدل سازی پیش بینی وقوع آتش، نقش تعیین کننده ای در مدیریت آتش سوزی دارد و میتواند مدیران را آگاه نماید که چه مناطقی بیشتر تحت خطر آتش سوزی قرار دارند و چه تمهیداتی برای جلوگیری از وقوع یا خاموش کردن آن باید اندیشیده شود. هدف از مطالعه حاضر، مدل سازی پیش بینی وقوع آتش سوزی با استفاده از شبکه باور بیزین در استان اصفهان و همچنین شناسایی مهمترین عوامل موثر در ایجاد آتش سوزی در این استان است. ابتدا 250 منطقه از مناطق آتش سوزی شده سنوات گذشته مربوط به سال های 1387-1390 و 250 منطقه تصادفی بدون آتش سوزی، مورد ثبت و بررسی قرار گرفت. سپس با بررسی مطالعات صورت گرفته در این زمینه، 12 عامل تاثیرگذار بر وقوع آتش سوزی، شامل عوامل اقلیمی میانگین بارندگی سالانه،میانگین دمای سالانه، میانگین رطوبت سالانه ، پستی و بلندی (ارتفاع، شیب، جهت)، پوشش زمین و عوامل انسانی (تراکم جمعیت انسانی، فاصله از مناطق مسکونی، فاصله از اراضی کشاورزی، فاصله از جاده و تراکم دام) انتخاب و وارد مدل شدند. نتایج نشان میدهد که از بین عوامل مورد بررسی، به ترتیب عامل پوشش زمین (کاربری اراضی)، میانگین بارش سالانه، میانگین درجه حرارت سالانه، ارتفاع، تراکم دام و میانگین رطوبت سالانه نسبت به سایر عوامل از درجه اهمیت بالاتری برخوردارند. همچنین نتایج نشان دهنده توانایی عالی مدل در پیش بینی وقوع آتش سوزی در استان اصفهان است 0/986=AUC . به طور کلی نتایج تحقیق حاضر نشان داد که مدل باور بیزین با توجه به نتایج، دارای دقت و توان بالایی در پیش بینی وقوع آتش سوزی بوده و با تکیه بر نتایج آن بهتر میتوان این عرصه ها را مدیریت نمود. بنابراین از آنجایی که در این استان آتش سوزی های زیادی به وقوع می پیوندد، نتایج این مطالعه میتواند به عنوان یک ابزار اساسی و بسیار قوی در دست مسیولان مربوطه در جهت کاهش وقوع آتش سوزی و همچنین کاهش میزان خسارات آن در صورت وقوع قرار گیرد.

آتش سوزی، پیش بینی، شبکه باور بیزین، عوامل انسانی و مدل سازی