هادی توکلی - گروه علوم درمانگاهی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان،
محمد صادقی - دانشجوی دکترای عمومی دامپزشکی دانشکده دامپزشکی دانشگاه باهنر کرمان،کرمان،ایران
سیده سعیده مصلی نژاد - دانش آموخته دکترای دامپزشکی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

در حال حاضر صنعت طیور ایران جزء درآمدزاترین صنعت کشور به حساب می آید. با توجه به اهمیت این صنعت در سبد غذایی مردم، تلاش در جهت حفظ سلامت طیور و به دنبال آن افزایش کیفیت گوشت مصرف ی از وظا یف مهم محققین و واحد های مرتبط با پرورش طیور به حساب می آید. استفاده از داروها ی مختلف به منظور پ یشگ یری ازبیماری ها و بهبود وضعیت سلامتی پرنده از مدت ها پیش مطرح بوده است.در سال ها ی اخی ر آنتی بیوتیک ها ی محرک رشد با اهداف افزایش رشد وجلوگیری از تکثیر میکروارگانیزم های کاهنده رشد در جی ره طی ور مصرف م ی گردند. استفاده بیش از حد از این مواد باعث افزایش رشد برخی پاتوژن ها و مقاوم شدن آن ها در برابر آنت ی بیوتی کمی گردد. نگرانی از وجود مقاومت های آنتی بیوتیکی باعث گردیده است که استفاده از آنتی بیوتی ک ها ی محرک رشد توسط برخی از کشورها ممنوع گردد. در نتیجه توجه جوامع جهانی به ترکیباتی معطوف شده است که علاوه بر تحریک رشد در طیور، منشاء گیاهی داشته و آثار سوء آنتی بیوتیک ها را نداشته باشند . گیاهان دارویی مختلف ی باهدف تحریک رشد در تغذیه طیور به کار برده شده اند. این گیاهان به دو صورت فرآوری نشده و فرآور ی شده و به اشکال پودر، اسانس، عصاره و روغن مورد استفاده قرار می گیرند. نتا یج تحقیقات مختلف نشان داده است که از گیاهان دارویی می توان به عنوان یک جایگزین مناسب آنتی بیوتیکی و بدون ا یجاد عوارض پا تولوژیک در تغذیهطیور استفاده کرد. فرآوری این گیاهان جهت مصارف دارویی در صنعت پرورش طیور از فرصت های مناسب سرما یه گذاری می باشد که با توجه به شرایط مناسب کشت و برداشت این گیاهان در کشور، زمینه صادرات محصولات نیز فراهم می باشد. در مقاله حاضر به مبسوط نقش گیاهان دارویی در بهبود کیفیت فراورده ها ی طیور و همچنین اهمیت آن در توسعه پایدار کشاورزی مورد بحث قرار خواهد گرفت.

گیاهان دارویی، صنعت طیور، توسعه پایدار ، آنتی بیوتیک محرک رشد