فرشته احمدی - استادیار دانشکده معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، اصفهان
فاطمه تسلیمی - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، اصفهان
محمد رضایی - کارشناس ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران

تاریخ کهن ایران با تمام فراز و نشیب های خود طی 2500 سال گذشته همواره مظهر تولد سبک های معماری متنوع بوده است. از حکومت هخامنشیان و دوران کهن تا به امروز، این سبک ها یکی پس از دیگری متناسب با مبانی فکری، فلسفی و جهان بینی حاکم در زمان خود و متاثر از قدرت سیاسی و شرایط جوامع آن روزگار ظهور یافته، به اوج رسیده و سرانجام دوران نزول و انحطاط را سپری کرده است. شیوه های معماری غالبا با محدودیت مکانی و زمانی خاص همراه بوده و معمولا در محدوده ی تحت نفوذ حکومت عصر خود و همزمان با دوران اوج آن حکومت بروز یافته و به اعتلا رسیده است. البته شدت این محدودیت ها برای همه ی آن ها یکسان نبوده و برخی خاصیت فرازمانی و فرامکانی یافته اند. با این حال، تمام سبک های معماری تاریخ ایران همواره در دل خود حاوی نکات فراوانی بوده است که به مثابه ی گنجینه ای از تجربیات و آموزه ها دایما بر روی هم انباشته شده و زمینه را برای پیدایش سبک های بعدی در آینده فراهم کرده است. سبک خراسان به عنوان یکی از مهمترین سبک های تاریخی به دلیل مقطع پیدایش و همزمانی با ورود اسلام از اهمیت و ابعاد ویژه ای برخوردار است که در این پژوهش سعی می شود به شکل دقیق و ریشه ای مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد. سبک خراسان تنها محدود به معماری نبوده و در سایر ابعاد هنری و علمی نیز شناخته می شود، با این حال توانسته ضمن پذیرش مبانی فکری و فلسفی اسلام، اصول و ارزش های کهن معماری ایرانی را حفظ کند، به خوبی بین این دو هویت ارتباط برقرار کرده و آنرا به دوره های بعد منتقل نماید که می تواند برای معماری معاصر نکات آموزنده زیادی به همراه داشته باشد.

سبک های معماری، سبک خراسان، معماری اسلامی، معماری معاصر