مهدی خاکزند - استادیار گروه معماری/ دانشگاه علم و صنعت ایران
مریم محمدی - استادیار گروه شهرسازی/ دانشگاه هنر تهران
فاطمه جم - دانشجوی دکتری معماری دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی

هویت یا این همانی با فضا یکی از مهمترین اهداف و فوق معیارهایطراحی فضاهای شهری است. در میان ابعاد مختلفی که این مقوله باخود دارد، می توان از هویت بصری کالبدی نام برد. به عبارتی در کنار سایر جنبه های هویتی فضا چون هویت اجتماعی و کارکردی، هویتبصری- کالبدی در پی توجه و تاکید به جنبه های بصری و زیبایی شناسانه زمینه گرا است. ابعاد بصری فضاهای شهری از میان ابعادمختلف آن، بستر تحقق هویت هستند و بدین ترتیب نما و منظرعینی شهر نیز بستر مهم تحقق این فرامعیارند. با این مقدمه اینمقاله به دنبال بررسی مفهوم هویت بصری کالبدی و شناسایی نحوه تحقق آن در نمای خیابان های مسکونی است. بنابراین مبتنی بر روشتحلیل آمیخته، به شناسایی عناصری از نما خواهد پرداخت که برتحقق هویت بصری تاثیر گذارند. از این رو که هویت بصری بایدمبتنی بر نظرات استفاده کنندگان فضا باشد، جامعه آماری اینپژوهش را ساکنان خیابان مسکونی در نمونه موردی پژوهش کهخیابان ولی عصر (عج) در جزیره قشم است شامل می شوند. روشجمع آوری داده ها در این نوشتار مبتنی بر پرسشنامه بوده و تعداد116 پرسشنامه در میان ساکنین محدوده توزیع شده است. نحوهتحلیل داده ها به صورت کمی و مبتنی بر نرم افزار SPSS بوده است.نتایج این تحقیق حاکی از این موضوع است که عناصر هویت ساز درنمای خیابان های مسکونی از دید استفاده کنندگان به ترتیب عبارتنداز: عرض قطعات، خط نما، ارتفاع نما، بازشوها، خط اتصال به زمین،کنج، مصالح نما، تراس، ورودی، فرم، رنگ، تزیینات، عناصر الحاقی وکنسول.

نمای خیابانی، هویت بصری کالبدی، رویکرد مردم محور