زهرا معصومی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهرام مرکز / دانشکده معماری شهرسازی
سعید زنگنه شهرکی - دانشگاه تهران / دانشکده جغرافیا
رامین ساعد موچشی - دانشگاه تهران / دانشکده جغرافیا

پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از حیث ماهیت و روشتحلیلی- توصیفی است و از نوع روشهای تحقیق مورد پژوهی قلمداد می شود. هدف از این تحقیق چگونگی رشد و گسترش کالبدی-فضایی و نحوه پیروی از الگوهای توسعه و همچنین تغییرات کاربریاراضی منطقه کلانشهری اصفهان در بازه زمانی 1370 تا 1394 بودهاست. به همین منظور برای شناخت وضع موجود منطقه و همچنینعوامل موثر بر نحوه شکل گیری فرم توسعه به بررسی وضعیتتوپوگرافی، حمل و نقل، زیست محیطی و همچنین عوامل اجتماعیاقتصادی محدوده مورد مطالعه پرداخته شده است و همچنین ازتصاویر ماهوارهای لندست سالهای (1370 - 1382 - 1394) منطقهمورد مطالعه، استفاده شده است و با استفاده از تکنیک های پردازشتصاویر ماهوارهای و سیستم اطلاعات جغرافیایی، مورد ارزیابی وتحلیل قرار گرفته اند. نتایج حاصل از بررسی ها حاکی از آن است کهطی این دوره زمانی 86 / 51241 هکتار از اراضی منطقه مورد مطالعهتغییر کاربری داشته است. از این میان 39 / 10617 هکتار از اراضی کهعمدتا اراضی کشاورزی بودهاند، توسعه فعالیت های شهرسازی اتفاقافتاده است. جهت توسعه در سه مقطع زمانی نشانگر افزایش رشد وگسترش، توسعه منطقه کلانشهری به سمت شمال غربی، غرب وجنوب غربی میباشد. براساس نظریه تقسیم بندی الگوها و اشکالفیزیکی رشد شهری ویلسون و همکارانش، الگوهای رشد منطقه موردمطالعه با توجه به دادهها، از الگوی رشد بیرونی یا رشد پیراشهریپیروی می کند و در انتها می توان نتیجه گیری کرد که مساحت منطقهکلانشهری اصفهان طی 24 سال از 8 / 28369 به 86 / 51241 هکتاررسیده است و در مقابل اراضی کشاورزی و بایر در سه دوره موردبررسی کاهش قابل توجهی داشته اند.

گسترش کالبدی- فضایی، تغییرات کاربری اراضی، منطقه کلانشهری اصفهان، سیستم اطلاعات جغرافیایی، سنجش از دور