امیر علایی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری واحد مهدیشهر دانشگاه آزاد اسلامی مهدیشهر ایران
عباس ارغان - استادیار گروه برنامه ریزی شهری واحد سمنان دانشگاه آزاد اسلامی سمنان ایران

با رشد بی سابقه شهر نشینی و پیچیده تر شدن ساختار شهرها در دوران معاصر زندگی جوامع تحت تاثیر الزامات و امکانات شهرها قرار گرفته است.لذا لازم است در کنار برنامه ریزی طراحی شهری عوامل و شیوه تامین آنها نیز مورد شناسایی و برنامه ریزی قرار گیرد.یکی از مسایل حاد اجتماعی و فرهنگی شهرها ضعیف شدن علایق شهروندی و روابط انسان محیطی است.در واقع به دلیل تحولات سریع و ابعاد وسیع کالبدی شهر عوامل هویتی و مظاهر تشخیص خود را از دست میدهد و در نتیجه شهروندان نمیتوانند با آن ارتباط عاطفی و شناختی برقرار سازند و از این رو به احساس بی هویتی و عدم تعلق و نیز احساس نا شناختی و غریبگی دچار میشوند. از سوی دیگر با توجه به وسعت زیاد شهرها و گسترده شدن نیازهای شهروندان به تسهیلات تجاری رفاهی و فرهنگی بازارهای موجود با توجه به نوع خدمات.کمیت و کیفیت خدمات و موقعیت قرارگیری جوابگوی کلیه نیازهای شهروندان نمی باشد.با گسترش روابط بین کشورها و تنوع کالا و رقابت فشرده بین شرکت های مختلف لازم است جایگاه جدیدی برای برقراری مناسبات تجاری تعریف نمود.این جایگاه باید با تحولات روز در زمینه ارتباطات و حمل و نقل و صنعت بسته بندی و تکنولوژی و سایر خدمات مورد نیاز تجارت جهانی هماهنگ باشد.لذا نیاز به ایجاد فضایی مناسب و شامل ارزشهای نهفته در بازارهای سنتی ضمن توجه به امکانات ومحدودیت ها و نیازهای روز برای جوابگویی به نیازهای شهروندان در سایتی مناسب که دارای امکان دسترسی آسان و پتانسیل ایجاد محیط جذاب شهری در کنار اماکن تجمع مردمی باشد احساس می گردد.تاسیس چنین فضایی در ایجاد حس هویت و تعلق شهری نیز موثر خواهد بود. این جاذبه های مورد نیاز شامل جاذبه در نوع و کیفیت خدمات تجاری جاذبه های محیطی از قبیل نوع معماری تسهیلات مکانیکی فضای سبز و ارتباط با طبیعت و...جاذبه های جمعی فراغتی تفریحی می باشد.لازم به توجه است که عملکردهای جانبی فضا باید به چهار کارکرد اصلی فراغت شامل: استراحت تفریح خلاقیت مشارکت اجتماعی پاسخگو باشد.حال باید دید هر کدام از این کارکردهای فراغت در چه قالبی قابلیت جوابگویی دارند.

مجتمع تجاری/ جاذبه های محیطی/ ارتباط شهروندی / مشارکت اجتماعی