پیمان ضیایی - فوق لیسانس روانشناسی بالینی

بحران امروز کلان شهرها چهره زشت و نابسامان آن و شهروندانی بی روح، خسته و آزرده و گسستن تدریجی پیوند انسان و طبیعت است . یکی از فضاها و منظرهای بسیار مهم،با ارزش و تاثیرگذار در زندگی شهرنشینان شهرها چشم انداز ها است . عنصری کلیدی در سلامت روان فردی و اجتماعی توجه به چشم انداز به عنوان است. از آنجا که حوزه روانشناسی شهری در ایران جدید بوده و تعداد تحقیقات در این زمینه اندک است، لذا در این پژوهش بررسی اثر فضاهای شهری (چشم اندازهای طبیعی و شهری) بر سلامت روان و کیفیت زندگی شهروندان در کلان شهر تهران مد نظر قرار گرفت. محدوده مطالعاتی در این پژوهش محله ازگل از محلات قدیای تهران بوده که با حفظ بخشی از بافت قدیای چشم انداز طبیعی قابل توجه دارد و در عین حال دارای چشم انداز شهری است. برای بررسی فرضیه پژوهش از آزمون تحلیل واریانس چند متغیری (MANOVA) استفاده شد. جدول تحلیل واریانس بیانگر آن است که در بین ابعاد کیفیت زندگی در دو بعد کیفیت زندگی روانی و کیفیت زندگی اجتماعی و کیفیت زندگی جسمانی بین دو گروه تفاوت معناداری وجود دارد.. و این تفاوت به نفع ساکنان در معرض چشم اندازهای طبیعی است. همچنین میانگین سلامت روان به طور کلی در گروه چشم انداز شهری برابر با 20.16 و در گروه ساکنینگروه چشم انداز طبیعی 22.56 محاسبه شده که بیانگر تفاوت معنادار میانگین دو گروه در این متغیر است.. جدول تحلیل واریانس بیانگر آن است که در ابعاد سلامت روان، بین دو گروه در اضطراب و افسردگی تفاوت معناداری وجود داشته است و در سایر ابعاد تفاوت معنادارندارد. این تفاوت به نفع ساکنان با چشم انداز طبیعی است و اضطراب و افسردگی این افراد از ساکنان با چشم انداز شهری کمتر بوده است.

چشم اندازطبیعی، چشم انداز شهری، کیفیت زندگی،سلامت روان