ملیکا محدثی پور - کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد نطنز
حمیدرضا فرشچی - عضو هیات علمی گروه تکنولوژی معماری، دانشکده هنر و معماری دانشگاه کاشان

معماری اسلامی آینه ای است که زیبایی الهی را منعکس می کند، آن زیبایی که خود مقدس است، و به عنوان یک به هم پیوستگی هماهنگ از تناسبات عقلی تنها می تواند از طریق الگوهایی منعکس گردد که دقیقا براساس تناسبات درست ساخته شده باشند. تناسبات اساس زیبایی شناسی ایرانی بوده استدر معماری سنتی، هندسه از مهمترین علومی بود که پیکره علم معماری را تشکیل می داد و اغلب طراحان از ترسیمات هندسی به عنوان مبنایی علمی برای طرح های خود بهره می جستند.از آنجایی که هندسه دارای دو جه کمی و کیفی می باشد و از وجه کمی هندسه است که می توان به وجه کیفی آن رسید و با توجه به اینکه هندسه با عناوینی چون نور و قدر و حد و اندازه در ارتباط است و از طریق واکاوی این معانی و نسبت این واژگان با واژه زیبایی است که می توان به شناخت بهتر موضوع دست یافت.معماری خالق مکان تقدیس در طول هزاره ها بوده است، و انسان سعی کرده است به وسیله آن نوعی تجلی آسمانی را برای خود فراهم کند. معماری ایرانی همیشه بر زیبایی تاکید داشته است و ایرانیان سعی کرده اند در ابعاد ساختمان ها تناسباتی را به کار گیرند که انعکاس کیهانی را بر روی زمین متجلی کنند.در این مقاله ابتدا سعی می شود از طریق درک اصول بنیادی، از مسیر آیات قرآنی و بررسی اندیشه بزرگان و نیز معانی واژگان، به صورت استنادی و تاویلی، گامی موثر در بررسی معانی و مفاهیم مختلف هندسه از دیدگاه اسلامی پرداخته شده و با توجه به این معانی و معانی زیبایی شناسی در فرهنگ اسلامی به این نکته تاکید می شود که درهندسه اسلامی کمیت ها به کیفیت منجر می شوند و می توانند ارایه دهنده حقیقت باشند، و از منظر عرفانی اسلام آن چیزی زیباست که حقیقت را نشان دهد، پس می توان گفت هندسه هم وقتی حقیقت را به ما نشان دهد زیباست.

هندسه، نور، زیباشناسی، تناسبات، معماری اسلامی