ندا محرمی - کارشناس ارشد طراحی شهری،دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
مهدی ساشورپور - دکتری شهرسازی،استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان

شهر بزرگترین نماد تمدن بشری است که بشر آن را برای امنیت و آسایش خود بنا نموده است. شهر تنها یک سکونتگاه نیست، بلکه آبادی است که روح اجتماع در آن دمیده شده است و از آن هویت می گیرد هویت شهری، هویت جمعی است که با تبلور عینی در فیزیک و محتوای شهر معنادار می شود و به واسطه ایجاد تداعی خاطرات عمومی در شهروندان، و تعلق خاطر شهرنشینان را به سوی شهروند شدن هدایت می کند. پس هرچند که هویت شهر خود معلول فرهنگ شهروندان آن است؛ لیکن فرایند شهروندسازی را تحت تاثیر قرار داده و می تواند باعث تدوین معیارهایی مرتبط با مشارکت و قضاوت نزد ناظران و ساکنان گردد. ازآنجایی که هویت مجموعه ای از صفات و مشخصاتی است که باعث تشخص یک فرد یا اجتماع از افراد و جوامع دیگر می شود؛ شهر نیز به تبعیت از این معیار، شخصیت یافته و مستقل می گردد. مقوله هویت به طور عام و هویت شهری به طور خاص ازجمله مقولاتی است که به جهت نقشی که در شناخت افراد، اشیا، اجتماعات و مکان ها دارد، حایز اهمیت فراوان است. علی رغم اهمیت این موضوع در دوران اخیر بحران هویت شهری به صورت نگران کننده ای احساس می گردد شهرها و فضاهای شهری درگذشته از استقلال، شخصیت و هویت ویژه ای برخوردار بوده اند؛ درحالی که آنچه از اغلب شهرهای کنونی در ذهن عموم شکل می گیرد جز مجموعه ای از ساختمان های بلند، خیابان ها، ادارات و پارک ها نیست که درنتیجه آن، تعلق خاطر به این فضاها به مرور کمتر و کمتر می شود. این مساله مشکلات عدیده ای در فرایند شکل گیری کالبد شهرها ایجاد نموده است و عملا خلاهای بزرگی در وضع موجود با آرمان شهر پدید آورده است .ازجمله عوامل بسیار مهم فیزیکی که طراحان شهری می توانند در کمک به نمود ارزش های انسانی و اجتماعی مورداستفاده قرار دهند یادمان های شهری می باشند. هدف از این پژوهش بررسی عوامل موثر بر ایجاد هویت شهری است. در این پژوهش با روش، اسنادی و علمی- پژوهشی به تشریح مبانی نظری و مفهوم هویت و ارتباط آن با نمادها و عناصر شهری پرداخته و با معرفی چند نمونه موردی و بررسی آنها به چگونگی تاثیرگذاری یادمان ها بر شکل گیری هویت در شهر خواهیم پرداخت.

خاطره جمعی، شهر، هویت، یادمان