امیر مسعود احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد
آزیتا بلالی اسکویی - دکترای تخصصی و عضو هیات علمی دانشگاه هنر اسلامی تبریز

عارضه ی سالمندی و فرآیند زیستی و اجتماعی آن به طور طبیعی موجب اختلال در کارکرد اندام های مختلف بدن و ناتوانی تدریجی در انجام و اداره ی امور شخصی و ایفای نقش اجتماعی فرد سالمند می شود که تاثیر این نارسایی ها در بعد اجتماعی زندگی سالمندان، بارزتر است. به طوری که محدود شدن شبکه ی ارتباطات شخصی را می توان برآیند این عوامل دانست. هدف از انجام این پژوهش آشنایی با مقوله ی حمایت اجتماعی و بررسی نقش فضاهای معماری در شکل گیری این نوع حمایت از سالمندان است. در این پژوهش ابتدا به معرفی و بررسی انواع حمایت اجتماعی پرداخته شده است. بعد از آن حمایت اجتماعی از سالمندان و ارتباط آن با سلامت و کیفیت زندگی آنان بررسی می شود و منابع تامین کننده ی حمایت اجتماعی معرفی می شوند. اطلاعات موجود در این پژوهش از طریق مطالعات کتابخانه ای به دست آمده است و نتایج مطالعات نشان می دهد که با الهام از هرم سلسله مراتب نیاز مازلو می توان دو سطح از حمایت اجتماعی را برای سالمندان تعریف کرد که در سطح پایین تر حمایت ابزاری و در سطح بالاتر حمایت عاطفی قرار می گیرد. نقش فضاهای معماری در شکل گیری این نوع حمایت از سالمندان نقش زمینه ای است و معماران و شهرسازان می توانند با طراحی فضاها به گونه ای که حریم های شخصی و اجتماعی افراد سالمند در آن ها رعایت شود به افزایش همبستگی آن ها و افراد خانواده و خویشان، دوستان و همسالان و نسل های دیگر جامعه شهری کمک کنند.

حمایت اجتماعی، حمایت اجتماعی سالمندان، روانشناسی سالمندی، طراحی برای سالمندان