افشار حسینی ممکانی - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه

مسجد قلب جامعه اسلامی می باشد که هنرمندان مسلمان ایرانی با علم و معنویت و بدون هیچ گونه چشم داشت، نام و شهرت بر خلاف معماران غربی به بقا و جاودانگی رسیده و مساجد باشکوهی در طول تاریخ ساختند به طوری که هنر نازله هنرمند است و هنر خانه های خدا به شرافت هنرمندان با ایمانی است که سازنده این معابد بوده اند. وقتی پس از صدها سال به مسجد امام اصفهان، شیخ لطف الله می رویم احساس آرامش و معنویتی وجودمان را در بر می گیرد ولی در مساجد امروزی حالات روحانی و آرامش و معنویتی وجودمان را در بر می گیرد ولی در شهر ارومیه می باشد که به دلیل موقعیت خاص جغرافیایی در کشور و همچنین زندگی مسالمت آمیز با دیگر ادیان الهی دیگر توجه چندانی به این اصل مهم نمی شود. مباحث و مشکلات بسیاری در زمینه معماری مساجد در شهر نظاره می شود که به هیچ عنوان در چند سال اخیر به این موضوع پرداخته نشده است و هویت معماری ایرانی اسلامی که تاریخ پرشکوهش به معماری مساجد وابسته است دیگر مورد عنایت قرار نمیگیرد. با وضعیت فجیع معماری این گونه مساجد اصل معماری اسلامی زیر سوال می رود. و با شرایط کنونی در چند سال آینده شاهد هیچ گونه مسجدی بر اساس معماری ایرانی اسلامی نخواهیم بود و انتظار هم نخواهد بود که مردم با این گونه مشکلات معماری از مساجد استقبال کنند که این خواستگاه مشکل اساسی در دین و مذهب خواهد بود که باعث تضعیف دین و اعتقادات در بین مردم خواهد شد. بنابرین در هشتاد سال اخیر هیچ گونه مسجد باارزشی به لحاظ معماری در کشور بخصوص به دلیل موقعیت خاص شهر ارومیه طراحی و ساخته نشده است. تحقیق حاضر با استفاده از مطالعات میدانی و کتابخانه ای از مساجد شهر ارومیه استفاده شده است. در نهایت راهکارهایی جهت ارایه یک مسجد بر اساس الگوی های معماری ایرانی اسلامی با رویکرد مدرن پیشنهاد و ارایه شده است.

مسجد، شهر ارومیه، مساجد اسلامی، معماری مساجد، بافت تاریخی