مرجان نعمتی مهر - استادیار طراحی شهری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی تهران
رویا شریفی - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران
شیوا نوری - کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری، دانشگاه شهید بهشتی تهران

در شهرهای امروز، کارکرد اصلی خدمات، اوقات فراغت و فعالیت های اجتماعی- فرهنگی بر اساس نظم زمانی ترسیم شده بر پایه ساعت کاری مشخص و منحصر به ساعات خاصی از شبانه روز تعریف شده است. برونداد این امر، شکل گیری مراکز شهری به صورت مکان های موقت و زمان مندی است که طی ساعات خاصی از روز، مخاطبان را به خود جلب نموده و پس از آن، به محدوده هایی خالی از جمعیت و فعالیت بدل می گردد. برای مواجهه با این مشکلات، امروزه یکی از اهداف تجدیدحیات مراکز شهری فعال نمودن زندگی شبانه، بواسطه یکپارچه کردن مشاغل روزانه با اقتصاد عصرگاهی و شبانه، در قالب شهرهای 24 ساعته است. شهر 24 ساعته، نمودی از ارتباط پیچیده، پویا و فزاینده میان اقتصاد، جامعه و فرهنگ بوده که گرایش به احیای زندگی شبانه شهر از طریق توسعه سیاست های فرهنگی دارد. شهر 24 ساعته، شامل فعالیت های گوناگون مربوط به زندگی شبانه، مانند کافه و کلاب ها، رستوران ها، اجرای موسیقی شبانه، برگزاری فستیوال، بازارهای کنار خیابانی، سینما، تیاتر و سایر فعالیت هایی است که در خیابان ها و فضای میان آنها رخ می دهد. این فعالیت ها، فضاهای شهری را به مکان هایی برای تجلی مصرف با تاکید بر مصرف فرهنگی، بدل کرده و تحرک و فعالیت را در هنگام شب به خیابان ها و محلات بازمی گرداند. هدف اصلی این مقاله، بررسی نقش زندگی شبانه در تجدید حیات فرهنگی مراکز شهری، چالش ها و انتقادات فراروی شهر 24 ساعته، و ارایه یک چهارچوب مفهومی در زمینه اهداف عام و سیاست های خلق شهرهای 24 ساعته و زندگی شبانه شهرها و محلات است. بدین منظور پیشینه نظری و عملی موضوع در این زمینه، به روش اسنادی بررسی شده و در نهایت سیاست های نوآورانه مرتبط با احیای زندگی شبانه مراکز شهری و تجدید حیات فرهنگی شهرها، در قالب یک مدل مفهومی ارایه می گردد.

شهر 24 ساعته، مراکز شهری، تجدید حیات فرهنگی، اقتصاد شبانه، زندگی شبانه