امیر درخشش - دانشجوی دکتری تخصصی، رشته جغرافیا _ برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر

امروزه با تحولات گسترده اقتصادی - اجتماعی و تکنولوژیک از جمله در زمینه حمل و نقل و راه های ارتباطی، روابط شهر و روستا بسیار گسترده و متنوع شده است. این روابط خود را به شکل جریان جمعیت، کالا، عقاید، سرمایه، اطلاعات و نوآوری نشان می دهد. به همین دلیل بسیاری از تحولات و تغییرات در شهرها و روستاها ناشی از کم و کیف روابط بین آنهاست. هدف این مقاله بررسی و تشخیص مرکزیت دهستان های بخش لالجین به عنوان یک کانون در توسعه نواحی روستایی پیرامون آن است. داده های حاصل از تحلیل جریانات نشان می دهد که در دوره اول با توجه به تمرکز اکثر خدمات در شهر ، نقاط روستایی دهستان بیشترین وابستگی را به این شهر داشته، اما در دوره دوم با تمرکز این نوع خدمات در شهر از وابستگی سکونتگاه های دهستان به شهر کاسته شده است، همچنین درصد تراکم هر یک از عملکردها بعد از شهر شدن نسبت به دوره قبل تا حدودی بهبود یافته که دلیل آن استقرار و پراکندگی این نوع خدمات در نقاط روستایی دهستان می باشد. بررسی ارزش مرکزیت (نزدیکی) در ناحیه مورد مطالعه به عنوان مکان مرکزی، نقش مهمی را در خدمات رسانی به نواحی پیرامون خود و کاهش وابستگی نواحی روستایی به مرکز شهرستان ایفا نموده است.

توسعه روستایی ، تحلیل شبکه ، مکان مرکزی، ارزش مرکزیت ، دهستان