رضا قدسی - عضو هیات علمی و دکترای مهندسی صنایع دانشگاه تهران
بهرام کریمیان - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع پردیس البرز دانشگاه تهران
صفیه طیبی - داشجوی دکترای اقلیم شناسی دانشگاه تهران

امروزه آلودگی هوا از معضلات اصلی کلانشهرها به حساب می آید. معنی داری روند و آگاهی از تغییر پذیری سالانه، فصلی و ماهانه این پدیده، مدیریت مخاطره و پیشگیری آن را میسور می سازد. از زمان توجه علمی دانشمندان به مساله آلودگی هوا تا به امروز روش های گوناگون اندازه گیری، بررسی و تحلیل علل و روندها در زمان و کنترل و مدیریت، بوجود آمده است. هدف روش تحلیل طیفی تجزیه یک سری زمانی به توابعی بر حسب سینوس و کسینوس با طول موج مشخص است. در این پژوهش با استفاده از روش تحلیل طیفی به بررسی روند آلاینده مونوکسید کربن در هوای شهر تهران ( با استفاده از داده های ایستگاه ژیوفیزیک ) پرداخته شد. با توجه به اینکه بیشترین درصد توزیع واریانس در 3 هارمونیک اول رخ داده بود از سایر هارمونیک ها صرف نظر گردید. بررسی نمودارهای (ft) برای هارمونیک های مختلف نشان داد، که حداقل وقوع co برای ایستگاه ژیوفیزیک در هارمونیک اول رخ داده است چرا که حداقل دامنه در این هارمونیک قابل مشاهده است و دامنه سایر هارمونیک ها بیشتر می باشد. با توجه به اینکه هارمونیک اول بیانگر شرایط سالیانه است، بنابراین در این منطقه کمینه وقوع co در هر سال یک بار در دوره گرم و ماه ژیون اتفاق می افتد. نمودار هارمونیک دوم ( شرایط شبه فصلی)، بیانگر وقوع حداقل و حداکثر co طی ماه های مختلف سال است. طبق هارمونیک دوم یک حداکثر و حداقل در فصل گرم سال وهمچنین در فصل سرد سال برای ایستگاه ژیوفیزیک رخ داده است. بطور کلی براساس نتایج بدست آمده در این ایستگاه مقدار co با ورود به دوره گرم سال روند کاهش دارد و با شروع فصل سرد (پاییز) این روند جهت معکوس پیدا کرده و حالت افزایشی به خود می گیرد. بنابراین حداقل این آلاینده در دوره گرم و حداکثر آن برای دوره سرد سال رخ می دهد.

تحلیل طیفی، زاویه فاز، آلودگی هوا، هارمونیک، درصد هارمونیک