مهسا شریعتی - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان
الهه پایداراردکانی - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان
فاطمه زارع ده آبادی - دانشجوی کارشناسی علوم تربیتی دانشگاه فرهنگیان

از لوازم بدیهی و ضروری برقراری و دوام جامعه انسانی، تشکیل ساختار حکومت و تعریف روابط میان اجزای آن است که البته روابطمیان حاکمان و مردم در هر جامعه از اهم این الزامات است. همچنین آشنایی دانش آموزان با آن، زمینه و بستر مناسب را برای برقرارینظم و امنیت در جامعه، افزایش میزان مشارکت مدنی افراد، رعایت حقوق و ارتقای فضیلت جامعه را میسر می کند. بدین منظور هدف کلیاز پژوهش پیش رو بررسی میزان توجه به وظایف مردم در برابر حاکم و حکومت اسلامی در کتب درسی دوره دوم ابتدایی بوده است. روشبه کار گرفته شده در این پژوهش، روش کیفی از نوع تحلیل محتوایی است. واحد تحلیل نیز صفحات (متن، فعالیت ها و تصاویر) می باشد.جامعه آماری پژوهش کلیه ی کتاب های درسی دوره دوم ابتدایی سال تحصیلی 1396-1395 شامل 24 جلد کتاب با عنوان فارسی (بخوانیم، بنویسیم)، علوم، هدیه های آسمان، قرآن، ریا ضی، مطالعات اجتماعی، تفکر و پژوهش و کار و فناوری و نمونه آماری این پژوهششامل کتب مطالعات و هدیه های آسمان دوره ی دوم ابتدایی است. برای اجرای این پژوهش ابتدا مبانی نظری وظیفه مردم در برابرحکومت مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. سپس داده های حاصل از فرم تحلیل محتوا طبقه بندی شد و با آمار توصیفی مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت و در نهایت برای تجزیه و تحلیل داده های حاصل از فرم تحلیل محتوا، از آمار توصیفی (جداول فراوانی، درصد و میانگین)و تحلیل های کیفی استفاده شد. برای بیان نتایج حاصل از این کار تحقیقی می توان گفت به طور کل در کتب دوره ابتدایی اهمیت کمی بهوظایف مردم در برابر حکومت داده شده و به صورت اخص می توان نتیجه گرفت در کتاب مطالعات علی الخصوص پایه پنجم بیشترین توجهرا به مولفه های مورد بررسی داشته است. و در کتاب هدیه ها بیشتر به مولفه ی یاری کردن حاکمان و در کتاب مطالعات به مقوله اعراضاز حاکمان باطل پرداخته است و نسبت به مولفه ای همکاری اطلاعاتی در دو نمونه کم توجهی زیادی شده است. در کل می توان گفت نیازاست تا به منظور داشتن یک نظام اسلامی متحدتر، مردم و همچنین دانش آموزان با وظایف خود نسبت به حکومت و حاکم اسلامیشناخت و آشنایی بیشتری داشته باشند و به منظور تحقق این هدف در کتب درسی توجه بیشتری به این عنوان مبذول گردد.

وظایف مردم، حاکم اسلامی، حکومت اسلامی، کتب درسی ابتدایی