رمز و راز در هنر نگارگری ایرانی اسلامی

عالم پر رمز و راز هنر ایرانی همیشه برای اهل پژوهش جذابیت های خاص خود را داشته است . هنر نگارگری ایرانی شالوده ای از ظرایف و لطایف همه هنرهای اصیل ایرانی را یکجا در خود نمایان ساخته است . ظهور اسلام و تبلور مبانی عرفانی اسلامی بر ویژگی های ذاتی این هنر افزوده است. برآنیم تا با بازشناسی مفاهیم، مضامین و ساختار معرفتی هنر نگارگری گوشه ای از زوایای ناگشوده آن را باز شناسیم . یقینا بیشترین جلوه گری هنرمند نگارگر در بهره گیری از نور است. نور نشانه ی عالم والا و فضای معنوی است. رنگ ها کارکرد متعالی خویش را نمایان می سازند. مفهوم نور و رنگ بهره گیری حداکثری از آنها تحت تاثیر تفکر ایرانی اسلامی به عالی ترین درجه ی خود می رسد. نور نشانی از حرکت به سمت حقیقت می شود و حالت فیزیکی و مادی ندارد. هنرمند نگارگر با نور و رنگ زبانی دیگر می آفریند. او با گذر از قواعد معمول سایه روشن و نورپردازی، قاعده خویش را ترسیم می کند و در حقیقت آموزه های دینی در این تفکر بر آموزه های ترسیمی و هنری غالب می شود . بر همین باور هنرهای سنتی که اصیل ترین نمود و جلوه هنر دینی هستند، همواره معرف جنبه های اعتقادی و باورمندانه هنرمندان خود و جامعه آنان بوده اند. این هنرها در طول تاریخ به شیوه راز ورانه استاد و شاگردی و به صورت شفاهی و سینه به سینه از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته و دوام یافته اند. استادان هنرهای سنتی کوشیده اند حسن الهی را در آثار خود متجلی کرده و بدان تجسم و تجسد بخشند.

Keywords:

نگارگری , نقاشی ایرانی , نگارگری اسلامی , معنویت