سیدمرتضی ناصریان - مسئول گروه مطالعات ترافیک ، اقتصاد و محیط زیست – شرکت ساخت و توسعه زیرب
بهروز امانی مقدم - کارشناس گروه مطالعات ترافیک ، اقتصاد و محیط زیست – شرکت ساخت و توسعه زی

واگذاری شبکه‌های راه‌آهن به بخش غیردولتی در راستای سیاستهای خصوصی‌سازی مطرح شده و محل بحث می‌باشد. در شرایطی که دولت ها با فشار روزافزون مالی برای احداث، نگهداری و بهره‌برداری از شبکه‌های راه و راه‌آهن از یک سو و از سوی دیگر نارضایتی از کیفیت و کمیت عرضه خدمات باری و مسافری روبرو هستند، تحول در روند اجرا و بهره‌برداری را مدنظر قرار می‌دهند و میزان حمایت مستمر از ساخت و بهره‌برداری راه و راه‌آهن را بازبینی می‌نمایند و در جستجوی راهکارهای نوین، در برخی از کشورها حصول صنعت حمل‌ونقل بازار محور و رقابتی مدنظر قرار گرفته است.مهمترین علل تجدید ساختارهای بخش حمل‌ونقل و کاهش انحصارات عبارتند از : ارتقاء بهره‌وری (در مراحل ایجاد، بهره‌برداری و نگهداری)، افزایش رضایت از خدمات ترابری (از سوی مسافران و صاحبان کالا) و کاهش مشغله دولت ها برای امکان توجه به مدیریت کلان زیرا تصور می‌شود بازار رقابتی منجر به قیمت پائین‌تر، کیفیت مناسبتر و ابداع و نوآوری ‌گردد و کارآمدی منابع مالی و انسانی و نهایتا بهره‌وری و ارزش افزوده بخش در اقتصاد ملی را افزایش ‌دهد. هم‌اکنون در دیگر کشورها نیز ساخت زیربناهای راه و راه‌آهن عمدتا متکی به منابع دولتی می‌باشد و معمولا واگذاری خدمات بهره‌برداری راه و راه‌آهن به بخش غیردولتی با اولویت صورت گرفته و در ایران نیز تعقیب می‌گردد. در این مقاله امکان واگذاری زیربناهای راه آهن به بخش خصوصی از ابعاد مختلف بررسی گردیده و ضمن اشاره به برخی تجارب دیگر کشورها، پیچیدگی موضوع و ابعاد آن توضیح داده می‌شود که می تواند راهنمای تحقیقات بعدی در این زمینه باشد.