علی رحمانپور - مربی گروه معماری دانشگاه زنجان

بسیاری از شاعران و نویسندگان در اشعار و حکایات خود، از مفاهیم عمیق و اندیشه های بلند عرفان اسلامی و حکمت الهی ایران باستان بهره گرفته اند .هنرمندان مسلمان نیز از این خوان نعمت بی نسیب نبوده، آن ها هم از جلوه هایی رمز گونه از حکمت و عرفان ایرانی - اسلامی را در آثار هنری خویش به طرق مختلف نظیر استفاده از نماد و هندسهمتجلی نموده اند. هندسه چه به عنوان علم نظری و چه عملی همواره جایگاه والایی نزد متفکران داشته و با ورود نماد، نوع نظری آن بالاتر از سایر علوم دانسته می شده و وسیله ای برای پالایش روح و سبب جدا شدن از ماده و تعلقات جهان محسوس و موجب توجه به عالم بالا میشده است. در معماری اسلامی نیز، مسجد به عنوان مکانی که فرصت می دهد تا احساسات و عواطف و تعلقات و پیوند های معنوی آدمیان، هم در مقیاس فردی و هم در مقیاس اجتماعی به ژرفا برده شود، قابل توجه است و در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. این مقاله با هدف بررسی نماد و هندسه ی فضایی در مساجد و نمایان کردن تاثیر حکمت دینی بر روند طراحی این مکان ها تنظیم شده است. جهت بررسی واضح تر مطلب میدان نقش جهان اصفهان همراه با مسجد امام انتخاب شده و پس از بررسی حکمت نظری اسلام، به تاثیر آموزه های دینی بر هندسه و نماد های این فضا پرداخته می شود.

مسجد، هندسه، نماد، حکمت اسلامی