فاطمه دلشاد - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، موسسه غیرانتفاعی ارم شیراز
علی شاطرزاده - دکترای شهرسازی، آکادمی خییکس روسیه

امروزه از مهمترین نیازهای بشری، نیاز به سرپناه است. سرپناه که مفهوم زندگی، آرامش و هویت ساز انسان باشد. در فضای معماری باید بتوان به عملکرد ها و نیازهای شخصی و اجتماعی پاسخ گفت. از عوامل تاثیر گذار در فضا میتوان به مقیاس، رنگ، نور، حس مکان، حس تعلق، حرکت و زمان اشاره کرد. انسان به عنوان سازنده ی فضا میتواند فضاهای مختلفی به وجود آورد. تاثیر مستقیم و متقابل انسان و مکان و فضا بر همگان واضح است. انسان می تواندفضایی خلق کند که دیگران از آن تاثیر مثبت ببرند و بهره مند شوند و همین فضای خلق شده تاثیر بسیار زیادی بر هویت دیگر انسان ها بگذارد، چنانکه باعث ترس ، شادی، آرامش، پرخاشگری و .... شود. مکان های خلق شده تاثیر بسزایی بر کودکان و ذهنیت و تصورات آنها دارد چراکه شخصیت آنها در سال های اولیه زندگی شان شکل می گیرد و تا آخر عمریاد و خاطره ی خوب یا بدی را در ذهنشان بر جای می گذارد. مکان های مختلف تعیین کننده ی این هستند که مردم چه رفتاری نشان دهند. در مقیاس کوچک خانه بر افراد و هویتشان تاثیرگذار است و در مقیاس های کلان، شهرها و جوامع.هر تغییری در محیط، در ادراک مردم از عناصری همچون فروشگاه ها، پارک ها، میادین شهری و ... انعکاس یافته و آن راتحت تاثیر قرار می دهند. این مقاله به بررسی هویت مکان و فضا و عوامل موثر می پردازد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی می باشد. از این رو انتظار می رود که نتیجه از این پژوهش به طراحی معماری فضاهای شهری و معماری با قابلیت برنامه ریزی و کیفیت هر چه بیشتر منجر شود.

هویت مکان و فضا، هویت انسان، مکان، فضا، طراحی شهری، روانشناسی محیط