محمدرضا توکلی

یکی از اهداف مهم ایجاد شهرهای جدید پیرامون شهرهای بزرگ، تامین مکان مناسب برای ساکنان شهرهایی که با معضلات زیست محیطی روبه رو هستند و تامین مکانی مناسب برای سرریز جمعیت اینگونه شهرها و استقرار جمعیت با در بوده است. از آنجا که یکی از مشکلات شهرهای بزرگ در عصر حاضر آلودگیهای 1 نظر گرفتن عوامل زیست محیطی پایدارزیست محیطی نظیر آلودگیهای هوا، صدا و جز اینهاست، که منشا اکثر این آلودگیها وابستگی بیش از حد به اتومبیل وسفرهای درون شهری به دلیل مسافتهای طولانی حاصل از عدم توزیع مناسب کاربریهاست، این موضوع بایستی در طراحی شهرهای جدید مورد توجه قرار گیرد.طراحی شهرهای جدید عمدتا با تناقضهایی روبه روست، که از آن جملهاند: تناقض خودکفایی خدماتی در مقابل وابستگی کامل به مادرشهر، تناقض خودکفایی اشتغال در برابر وابستگی شغلی، تناقض اتومبیل مداری در برابر پیادهمداری، تناقض استفاده از متراکمسازی در برابر طبیعت، تناقض خودکفایی این شهرها در مقابل خدمات ارایه شده، تناقض کمبود طبقات متوسط و مرفه در برابر نیاز شهرهای جدید به سرمایه گذاری، تناقض استانداردسازی در برابر ایجاد هویت شهری، و نظایر اینها.به دلیل اسکان طبقه زیر متوسط در این گونه شهرها که فاقد وسیله نقلیه شخصیاند، توزیع کاربریها بایستی به گونهای باشد که مردم ساکن در این شهرها از امکانات بالقوه محلی در تامین مقاصد سفرهای درون شهری که شامل سفر به منظور خرید، کار و یا تفریح است، بدون نیاز به وسیله نقلیه شخصی بهرهمند گردند و مانند شهرهای توسعه یافته، تنها وابسته به 2 اتومبیل4 بودن را مدنظر قرار دهند و نهایتا سطح دسترسی 3 نباشند و حتیالامکان موضوع پیادهمداربالایی نیز برای دستیابی به وسایل نقلیه عمومی داشته باشند.از آنجا که طراحی اولیه این شهرها عمدتا بدون توجه به حرکت پیاده بوده و اقشار فعال را مدنظر قرار داده است، در نتیجه دیگر گروهها و اقشار اجتماعی -از جمله سالمندان، نوجوانان، کودکان و زنان- را از لحاظ دسترسی به خدمات، حرکت در داخل شهر و ارتباطات اجتماعی محدود ساخته و در نهایت آنان را خانهنشین کرده و تحت تبعیض اجتماعی قرار داده است.در این مقاله سعی خواهد شد نگرش جدیدی به شهرهای جدید از لحاظ طراحی و نقش پیاده مطرح شود. در این زمینه به پرسشهای زیر نیز پاسخ داده میشود:1 -در طراحی شهرهای جدید به چه مواردی برای پیادهمدار ساختن آنها باید توجه کرد 2 -توزیع و مکانیابی کاربریها در شهرهای جدید تا چه میزان اهداف پیادهمدار بودن شهرها را تامین میکند