امیر ارجمند - پژوهشگر و مدرس رشته معماری در دانشگاه های آزاد، پیام نور و روزبه زنجان
سپیده اصلانی - دانشجوی کارشناسی ارشد،ایران،موسسه آموزش عالی روزبه زنجان

الله نور السوات و الارض. نور بازتاب و تجلی حق تعالی و از اسما الهی میباشد . نور جز یکی از مباحث پایه در تمام زندگی بشری از ادیان و معنویت و عرفان گرفته تا فیزیک و کوانتوم و روانشناسی نمود دارد. معماری هنری آمیخته با عشق است که انتقال دهنده حس و ادراک طراح ، هنگام دیدن و یا حضور در فضای معماری توسط فرد بازدید کننده قابل ادراک می باشد.یکی از عناصر مورد استفاده در معماری که دارای اهمیت خاصی در انتقال حس طراح دارد، نور و رنگها میباشد. با توجه به کتب و مقالات موجود ، ادراک افراد بازدید کننده ار فضاهایی با معماری مذهبی متفاوت از فضاهای باکاربری های مختلف دیگرگزارش شده است. همچنین ادراکات و تاثیرات رنگ ها به همراه نور در احساس آرامش و ادراک فضا موثر می باشد. پژوهش حاضر با تاکید بر تعیین تاثیر نور و رنگها بر احساس معنوی برخواسته از محیط معماری اماکن مذهبی و با نظر به تکنواوژی ردیابی چشم Eye trackingکه میزان جذب و توجه افراد در بدو ورود به یک مکان را اندازه میگیرد،همراه میسازد. برای رسیدن به این هدف از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بر اساس مطالعات کتابخانه ای به واکاوی مفاهیم معنوی نور و رنگ درمعماری فضاهای مذهبی با کاربرد برنامه ردیابی چشم در ساختمان و فضا مورد نظرپرداخته تادر میزان جذب افراد در اماکن مذهبی مانند مساجد بدون ایجاد هزینه های هنگفت ساخت ، در فاز طراحی مورد آزمایش و تحلیل قرارددادتا چشم اندازی جامع از مفاهیم نور و معنویت در جهت ایجاد فضاهایی منطبق با نیازهای معنوی فرا راه انسان معاصر در جستجوی آرامش، با مدد تکنولوژی روز بهترین نتیجه را بتوان گرفت و بهره برد.

تکنولوژی ردیابی چشم، رنگ، حس معنویت ، معماری ایرانی-اسلامی ، نور