ریحانه اعظمی ساردو - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی؛ دانشگاه شهید باهنر کرمان
مجید محمودآبادی - دانشیار گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید باهنر کرمان

توزیع اندازه و پایداری خاکدانه نقش به سزایی در تعیین وضعیت ساختمان خاک دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی ارتباط میانگینوزنی قطر خاکدانه (MWD) با برخی ویژگی های فیزیکی و شیمیایی خاک در سیستم های مختلف کشت است. به این منظور، از 15 سیستم کشت هر یک در سه تکرار و به طور تصادفی نمونه برداری انجام شد. پس از اندازه گیری برخی ویژگی های مهم نمونه های خاک، تجزیه و تحلیل داده ها انجام شد. نتایج نشان داد که MWD ارتباط مثبت و معنیداری با درصد کربن آلی (r=0/527) و همچنین درصد رس (r=0/717) و سیلت (r=0/703) دارد. این درحالی بود که بین MWD با درصد شن (r=-0/792) و همچنین با میزان هدایت الکتریکی (r=-0/378)، ارتباط منفی و معنیداری مشاهده شد. این نتیجه دلالت بر رفتار نزدیکتر سیلت به رس تا شن داشت. همچنین نتایج رگرسیون تک متغیره غیرخطی نشان داد که با توجه به مقدار کم کربن آلی در خاک های مورد مطالعه، توزیع اندازه ذرات اولیه به ویژه میزان رس و شن (R(2)=0/75) بهترین برآوردکننده میانگین وزنی قطر خاکدانه هستند به طوری که هر یک به تنهایی حدود 75 درصد تغییرات MWD را تبیین می نماید. این در حالی بود که کربن آلی، تنها 31 درصد از تغییرات MWD را کنترل نمود. نتایج رگرسیون چندمتغیره خطی به روش گام به گام نیز نشان داد که 66 درصد تغییرات MWD از طریق مقدار شن و pH خاک قابل پیش بینی است. مقایسه دو روش رگرسیون خطی و غیرخطی نشان داد که روابط غیرخطی نسبت به روابط خطی ارتباط بین متغیرها را واقعی تر بیان می کنند.

توزیع اندازه ذرات اولیه، کربن آلی، میانگین وزنی قطر خاکدانه، رگرسیون خطی و غیرخطی