فرزانه فتحی فیروز آباد - دانشجوی دکترای علوم و مهندسی آبخیزداری دانشگاه یزد
محمدرضا اختصاصی - استاد دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد

در ایران مقدار مصرف سرانه آب لوله کشی آشامیدنی از بسیاری از کشورهای دیگر بیشتر است و استفاده از آب آشامیدنی تصفیه شده برای مصارف غیرشرب هزینه های زیادی را بر این بخش تحمیل میکند. یکی از راهکارهای مواجهه با این مشکل استفاده از سیستم های دوگانه توزیع آب و جداسازی آب شرب از مصارف غیرشرب است. در این پژوهش به تعیین معیارهای موثر در تفکیک آب شرب از سایر مصارف پرداخته شده و با استفاده از تکنیکهای تصمیم گیری چند معیاره MCDM فرآیند وزن دهی معیارها از روش مقایسات زوجی انجام شده است. از دید کارشناسان خبره معیار ضرورت توجه به مدیریت مصرف آب و صرفهجویی در تفکیک و جداسازی آب شرب از آب بهداشتی و انتخاب نوع روش تفکیک از اهمیت و ارجحیت بیشتری نسبت به سایر معیارها برخوردار میباشد. از مهمترین عوامل گرایش به این رویکرد در ایران علاوه بر کمبود و محدودیت منابع آب سالم و قابل شرب، هدررفت و تلفات 20تا30 درصدی آب در شبکه های توزیع، ضرر و زیان ناشی از اختلاف حجم آب تولیدی و آب به فروش رفته آب بدون درآمد ، توسعه پایدار منابع کنونی آب و کاهش هزینه های بهره برداری در تصفیه خانه ها میباشد. اما با توجه به بالا بودن هزینه-های اصلاح و کاهش هدررفت شبکه های توزیع آب، خطرات ناشی از استفاده از آب غیرشرب به جای آب شرب و مسایل فرهنگی و اجتماعی استفاده از شبکه های دوگانه توزیع آب نیاز به بررسی جامع با توجه به تمامی فاکتورهای دخیل در این مسیله دارد و هر گونه تصمیم گیری جهت احداث شبکه های دوگانه چه به صورت نصب شیرهای برداشت آب شرب و چه به صورت توزیع بطری های آب آشامیدنی لازم است که این طرح ها ابتدا به صورت محدود و آزمایشی اجرا شوند تا نقاط قوت و ضعف آنها و همچنین ابعاد اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آنها مورد بررسی دقیق قرار گیرد.

آب شرب، شبکه ی دوگانه آب، مدیریت مصرف، یزد