علیرضا ظهیرنیا - دانشجوی دکتری پیدایش، رده بندی و ارزیابی خاک، دانشگاه لرستان
اکبر سهرابی - دانشیار گروه مهندسی علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
محمد زینوند - دانشجوی دکتری پیدایش و رده بندی و ارزیابی خاک، دانشگاه لرستان
آزاده علیزاده - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم خاک، دانشگاه لرستان

امروزه نظر به اهمیت بالای منابع طبیعی به ویژه منابع خاک در تامین امنیت غذایی مدیریت و برنامه ریزی جهت استفاده صحیح از این منابع ارزشمند امری ضروری است. یکی از ابزارهای بسیار مهم و کاربردی جهت استفاده بهینه از خاک روش های گوناگون ارزیابی اراضی و همچنین ارزیابی اراضی و تعیین قابلیت و استعداد اراضی می باشد. علیرغم وسعت زیاد کشورمان به علت محدودیت هایی مانند کوهستانی بودن، شوری خاک و ... سطح اراضی قابل کشت بسیار محدود بوده و برای نیل به خودکفایی در محصولات کشاورزی لازم است همراه با کنترل جمعیت، میزان عملکرد در واحد سطح افزایش یابد. یکی از این راه های افزایش تولید در واحد سطح و یا به عبارت دیگر استفاده بهینه از اراضی، شناسایی ظرفیت تولید هر زمین و انتخاب نوع کاربری متناسب با آن ظرفیت تولید است. در این روش عملکرد بدون در نظر گرفتن هر نوع محدودیتی از جمله محدودیت های آب، خاک و مدیریت محاسبه می شود. یکی از ابزارهای بسیار مهم و کاربردی جهت استفاده بهینه از منابع خاک روش های گوناگون ارزیابی اراضی و تعیین قابلیت و استعداد اراضی می باشد. یکی از این روش ها تخمین پتانسیل عملکرد محصول در شرایط ایده آل و بهینه است. در این روش عملکرد بدون در نظر گرفتن هر نوع محدودیتی از جمله محدودیت های آب، خاک و مدیریت محاسبه می شود. در این پژوهش تولید خالص بیوماس (Bn(و پتانسیل عملکرد (Y (محصول کلزا برای مناطق جنوب غربی خوزستان با استفاده از داده های هواشناسی ایستگاه سینوپتیک واقع در منطقه مذکور تخمین زده شد. نتایج حاصل میزان عملکرد برای محصول کلزا را بدون وجود محدودیت های خاک، آب و مدیریت برابر با 4 تن و 779 کیلوگرم در هکتار ماده خشک و 5 تن و 257 کیلوگرم در هکتار ماده مرطوب نشان داد که این مقدار بسیار بیشتر از مقدار عملکرد برداشت شده (عملکرد واقعی تقریبا 1600 کیلوگرم) کلزا در این منطقه است. از این رو می توان نتیجه گرفت با اعمال مدیریت های صحیح و بر طرف نمودن محدودیت های آب و خاک می توان تا حدودی به این عملکرد مطلوب نزدیک شد. عملکرد محاسبه شده دید مناسبی جهت رفع محدودیت های موجود و اتخاذ سیاستهای مناسب جهت بهبود هر چه بیشتر عملکرد و افزایش آن فراهم می آورد.

پتانسیل تابشی-حرارتی، تولید خالص بیوماس، کلزا، جنوب غربی خوزستان