محمد زارع مهرجردی - مربی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مهدی کریمی زارچی - استادیار، مرکز ملی تحقیقات شوری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

به منظور تعیین تاثیر شوری و نوع کود نیتروژنی بر الگوی جذب نیتروژن در گندم آزمایشی در قالب کرتهای یک بار خرد شده بر پایه طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه سطح شوری آب آبیاری 2 ،7 و 12 دسی زیمنس بر متر به عنوان فاکتور اصلی و دو سطح نوع کود نیتروژنی شامل کود اوره و سولفات آمونیوم به عنوان فاکتور فرعی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری انجام شد. میزان کود نیتروژنی مصرفی معادل 105 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص بود که در دو مرحله (90 و 120 روز پس از کاشت) مصرف گردید. در چهار مرحله رشدی پنجه زنی، ساقه دهی،گلدهی و برداشت نسبت به تعیین میزان بیوماس تولیدی و میزان نیتروژن اندام هوایی گیاه اقدام گردید. نتایج نشان داد که شوری و نوع کود نیتروژنی تاثیر معنی داری بر الگوی جذب نیتروژن در گندم نداشتند. میزان نیتروژن برداشت شده از خاک از زمان کاشت تا اواسط پنجه زنی کمتر از 15 درصد و از اواسط پنجه زنی تا برداشت بیش از 80 درصد می باشد. همچنیننتایج این تحقیق نشان داد که تاثیر شوری بر عملکرد دانه و کاه گندم به میزان کود نیتروژنی مصرفی و شدت تنش شوریبستگی دارد. با افزایش شوری آب آبیاری از 2 به 7 دسی زیمنس برمتر عملکرد دانه و کاه تیمارهایی که 105 کیلوگرم در هکتار نیتروژن (اوره و سولفات آمونیوم) دریافت کرده بودند کاهش یافت اما با افزایش تنش شوری از 7 به 14 دسی زیمنس بر متر تغییر معنی داری در عملکرد دانه و کاه تیمارهای مذکور مشاهده نگردید. بنابراین می توان چنین نتیجه گیری کرد که تنش شوری موجب افزایش نیاز گندم به کود نیتروژنی در شرایط این تحقیق نگردید.

گندم، شوری، کود نیتروژنی، الگوی جذب