میثم رجبی - گروه مهندسی معدن دانشگاه شهید باهنر کرمان
رضا رحمان نژاد - گروه مهندسی معدن دانشگاه شهید باهنر کرمان

تئوری طراحی و محاسبه سیستم نگهداری ابنیه زیرزمینی در طول سالیان دراز تکامل یافته و روشهای فراوانی برای نگهداری تونل ها ارائه شده است که قسمت عمده ای از آنها در صنعت کاربرد پیدا کرده اند و هم اکنون نیز با موفقیت به کارمیروند. البته گسترش رایانه نیز تاثیر بسزایی بر احیاء یا زوال روشهای محاسبه سیستم نگهداری گذاشته و باعث شده است تا روشهایی که نیاز به حجم عملیات محاسبه ای بالایی دارند، بیشتر و روشهای ساده و تقریبی، کمتراستفاده شود. در این مقاله به معرفی روش متروگیپروترانس که با وجود گذشت بیش از 7 دهه از ابداع آن هنوز هم به عنوان روشی کارآمد در میان روش های تحلیل سازه مطرح است، پرداخته و سپس در ادامه قسمت های مختلف نرم افزار METSUP که براساس روش متروگیپروترانس طراحی گردیده، معرفی می شود. این نرم افزار که در محیط برنامه نویسی ویژوال MATLAB ایجاد شده، قادر است تا وضعیت تنش را در نگهداری تونل به صورت عددی و گرافیکی مدل نماید. در انتها نیز نتایج حاصل از نرم افزار با دیگر روش های معمول تحلیل پایداری(مطالعه موردی بر روی تونل آب بر سد جیرفت) مقایسه می گردد

تونل دایروی شکل ،نگهداری بتنی درجا، روش متروگیپروترانس، نرم افزار METSUP تونل آب بر سد جیرفت