خدیجه ملایی سربیژن - دانشجوی کارشناسی ارشد اگرواکولوژی
احمد قنبری - استاد تمام دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل
مهرانگیز جوکار - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه جیرفت

یکی از راهکارهای حرکت به سمت کشاورزی پایدار، افزایش تنوع در بوم نظامهای کشاورزی با بکارگیری مخلوطی از گونهها و ارقام مختلف گیاهان زراعی میباشد. به منظور ارزیابی اثر کشت مخلوط کنجد و لوبیاتپاری برعملکرد، اجزای عملکرد آزمایشی در مزرعهای واقع در شهرستان جیرفت در سال 1394 اجرا شد. این آزمایش در قالب بلوکهای کامل تصادفی در 3 تکرار اجرا شد نسبتهای مختلف کاشت شامل کنجد و لوبیا براساس روش جایگزینی و افزایشی در نظر گرفته شد تیمارهای آزمایش عبارتند از: 1 -100 درصد کنجد، 2 -100 درصد لوبیا، 3 -50 درصد کنجد + 50 درصد لوبیا، 4 -75 درصد کنجد + 25 درصد لوبیا، 5 -25 درصد کنجد + 75 درصد لوبیا، 6 -100 درصد کنجد + 100 درصد لوبیا، 7 -100 درصد کنجد +50 درصد لوبیا، 8 -50 درصد کنجد + 100 درصد لوبیا. بر پایه نتایج بدست آمده سیستم کشت مخلوط بر خصوصیات کمی کنجد و لوبیا اثر معنیداری داشت بیشترین عملکرد بیولوژیک و دانه برای کنجد و لوبیا در نسبتهای مخلوط به دلیل رقابت با یکدیگر برای کسب منابع کاهش پیدا کرد و بیشترین میزان آن در کشت خالص حاصل شد. ارزیابی سودمندی کشت مخلوط نشان از برتری کشت مخلوط دو گونه نسبت به تککشتی هر یک از آنها داشت در تمامی تیمارهای مخلوط نسبت برابری زمین بزرگتر از یک بود. بالاترین نسبت برابر زمین به مقدار 53/1 از تیمار 100 درصد کنجد + 50 درصد لوبیا تپاری بدست آمد.

نسبت برابری زمین، کنجد، لوبیا، کشت مخلوط