هادی منافزاده - مدرس مدعو (مربی) دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسکو

همانگونه که مستحضرید مکان دارای ویژگیهایی است که هر کس متناسب با درونیات خود از آن بهره جسته و همین امر او را در درک محیط پیرامونی اش رهنمون می سازد .همانگونه که مستحضرید مطالعات رفتاری محیط ( EBS )،به بررسی اثر متقابل مردم با محیط اطراف خود می پردازد.بسیاری از پژوهش های EBS ،سعی کرده تا به طور عینی (تجربی) قسمت هایی از این تعامل را مطالعه کند، در این مقاله نیز سعی شده تا به این مهم دست یابیم. طیف وسیعی از تحقیقات نشان می دهد که بیشتر مردم در درک قسمتی از محیطشان یکسان عمل می کنند.این توافی دورن ذهن (لینچ ، 1960 )ممکن است یک موضوع پژوهش در یک بخش ضروری از EBS باشد. به این ترتیب ،مفهوم مکان(محیط) مبتنی بر رضایت طرفین اسیت (اسیتوکونر وشوماخر 1981 ). تقریبا همه مردم بر تجربه های مکانی وبرداشت معانی از آن ها، توافق نظر دارند.تحقیقات EBS نشان داده است که محیط جدا از ابعاد فرهنگی آن ، به عنوان یک موجودی بی طرف وخنثی است (کانتر، 1991 ). از سویی بسیاری از تحقیقات EBS از یک دیدگاه منحصر به فرد قایم به نادیده گرفتن اهداف والگوهای مردمی گرفته شده است.در نتیجه هر دو رویکرد ناقصی هستند چرا که مردم مجهز به مکانیسم های شناختی بسیار پیچیده اند تا محیط دورنی و بیرونی را بر طب مقاصد واهدافشان منطبق کنند . محیط ها شامل ساختارها ونشانه ها ست (لینچ ، 1960 ؛بارکر، 1968 ،هیلو وهانسون ، 1984 )که افراد بواسطه ی این نشانه ها می توانند با محیط ارتباط برقرار نمایند . اسنودگراس وهمکاران 1998 ،وارد وهمکاران، 1998 ؛کانترو 1991 الگوهای مکانی(طرحواره های محیط) شامل یک سری از اطلاعات کلی در بابمکان است داده هایی که مکان را توصیف و برای مخاطبش بازگو می سازد . -برای درک چگونگی فهم افراد از محیط ، باید نسبت به ویژگیهای مکان و تاثیرات کمی و کیفی این ویژگیها بر افراد احاطه داشیته و بتوانیم روابط فضیایی میان محیط و فرد راشناسایی نماییم .در این مقاله سعی نمودیم به این موارد پاسخ دهیم.دراین مقاله، ابتداعا به م هوم مکان(محیط) پرداخته و سپس به بررسی ویژگیهایی از آن که برای عموم مردم جذابند، خواهیم پرداخت در قسمت دوم از مقاله،مدل ها و الگوهایی از مکان را پیشنهادخواهیم نمود. این مقاله برداشتی از یافته ها و نتایج پژوهش هایی صورت گرفته در حوزه معماری ، شهرسازی و روانشناسی محیط بوده و در تدوین آن از منابه کتابخانه ایی بهره جسته شده است.

مکان،الگو، تجربیات مکان، تجربیات، هویت مکان، ادارک مکان