مهدی فنایی - دانشجوی کارشناسی ارشد، پردیس دانشگاه سیستان و بلوچستان
زهرا حسین آبادی - عضو هیات علمی، دانشگاه سیستان و بلوچستان

با پیدایش اسلام و وو لایه قرآن و پیامبر برای کسلا و ورویج علم، به ودریج مدارس دینی در شهرهای مختلف ایجاد شد. اما با واسیس بیت الحکمه در بغداد بود که حرکت عظیم گردآوری و ترجمه آثار علمی از نقاط مختلف جهان از جمله هند و یونان، آغاز شد. این نهضت که به ترجمه کتب مربوط با پزشکی، ستاره شناسی، فلسفه و بسیاری علوم دیگراز دانشمندان و فیلسوفانی همچون افمطون و ارسطو می پرداخت، به تدریج باعث رشد عالمان بسیاری در قلمرو حکومت اسلامی شد و مکتبی را با نا معتزله ایجاد کرد که پیروان آن اعتقاد داشتند، شناخت خدا و دین، به کمک علم نیز ممکن است. اما در اواسط دوران خلافت عباسی، خط مشی بعضی از خلفا وتغییر پیدا کرد و پیروان معتزله را زندان کرده یا از خود راندند. به وتدریج مکتبی شکل گرفت به نا اشاعره. پیروان اشاعره، به استفاده از علم و فلسفه در راه شناخت و سلوک به سمت خداوند اعتقاد نداشته وتوجه شان در حکمت اسلامی صرفا بر قرآن، حدیث و سنت پیامبر بود. با نزدیک شدن به عصر جدید، توجه بیش از اندازه به صوفی گری و دوری از علم، حمله مغول ها به قلمرو حکومتاسلامی و در پایان جنگ های صلیبی که باعث جدایی دنیای اسلام و غرب شد. همه باعث گردید عصری که به دوران طلایی اسلام شهر یافت، پایان یابد. گرچه امروزه، اندیشمندان مسلمان توجه دوباره ای به علم پیدا کرده اند و معنقدند پیشرفت حکمت اسلامی را با علاوه بر عرفان، در قلمرو علم نیز می توان جستجو کرد.

حکمت اسلامی، فلسفه، معتزله، اشاعره، عرفان