زرین فخار - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر
دبیر محمدی - دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر

با روی کار آمدن عباسیان و انتقال پایتخت به عراق، تغییرات چشم گیری نه تنها در تاریخ سیاسی بلکه در تاریخ هنر و فرهنگ اسلامی مشاهده می شود.ازجمله تغییرات دیگری که عباسیان به آن دست زدند انتقال پایتخت امپراتوری از پایگاه قدیمی قدرت اموی یعنی دمشق به شهر جدید بغداد بود.این شهرتوسط منصور، دومین خلیفه عباسی وبا پلانی مدور و به تقلید ازفرم شهر آی خانم ساخته شدکه قابل مقایسه باساختار شهرهای ساسانی و اشکانی است. شهر سامرا، که به وسیله خلیفه متوکل ساخته شده است، با طرحی مستطیلی است که به عنوان یک ویژگی دفاعی محسوب می شد، قرار گرفتن مسجد ابودلف درحومه شهر ودرکنار کاخ خلیفه ساخته شده است که این موضوع خارج از عرف معمول مکان قرارگیری عنصر مسجد درکالبد یک شهرشناخته شده است.توجه به این تغییرات وبررسی ساختار شناسی معماری دوره عباسیان با تاکید بردو شهر بغداد وسامرا از جمله اهداف اینپژوهش وبه جهت راستی آزمایی این فرضیه تدوین شده است که معماری شهری عباسیان برگرفته ازمعماری ایرانی ومکتب پارتی است

معماری اسلامی ، عباسیان ، بغداد ، سامرا ، شهر اسلامی