سولماز احمدی باروق - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور زنجان گروه معماری و شهرسازی

امنیت به عنوان یکی از نیازهای اساسی شهروندان در ساختارهای شهری به شمار می رود و از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو در مطالعات مرتبط با شهر همواره به عنوان یکی از شاخص های مهم کیفیت زندگی مورد توجه برنامه ریزان و مدیران شهری قرار گرفته است. زنان خصوصیات بیولوژیک، مسیولیت و نگاه متفاوتی در مقایسه با مردان دارند که در نوع حضور آنها در فضا تاثیر می گذارد. امنیت زنان علاوه بر آثار کوتاه مدت که برذهن و رفتار آنان در جامعه تاثیر می گذارد آثار بلند مدتی نیز دارد آنان بیشترین شخصیتی هستند که با کودکان خود در ارتباط هستند دیدگاه و آرامش و ثبات آنان یا عدم ثبات و آرامش آنان در فضاهای شهری تاثیر مستقیمی در روشتربیت فرزندان در جامعه دارد و نبود آرامش روحی برای زنان، تاثیر ویژه ای در آینده شهرها می گذارد. زیرا عدم اعتماد آنان به محیط های شهری می تواند به عدم حضور آنان به این مکان ها را ایجاد کند، در هر حال این تغییرات، حضور زنان در عرصه ها و فضاهای شهری را اجتناب ناپذیر و نحوه ساماندهی فضاهای شهری را دگرگون می سازد. در این پژوهش نقش عوامل کالبدی و کارکردی بر احساس امنیت زنان در 3 محله متفاوت از لحاظ کالبدی، اقتصادی، اجتماعی و. . . پرداخته شده است که این محلات شامل محله کارمندان از محلات جدید و از جمله اولین محلات دارای طرح آماده سازی و از اقشار پر درآمد جامعه، محله بی سیم از سکونتگاه های غیر رسمی شهر زنجان و محله داوود قلی از محلات سنتی و قدیمی شهر زنجان می باشند. جامعه آماری شامل کلیه زنان واقع در سنین فعالیت 15 تا 66 می باشد بر اساس فرمول نمونه گیری کوکران حجم نمونه برابر با 380 نفر می باشد که با عنایت به اینکه جمعیت شامل تمامی زنان و مردان است این مقدار بر 2 تقسیم شده و مقدار 190 نفر حجم نمونه در نظر گرفته می شودو به شیوه ی تصادفی در بلوک های تعیین شده مورد بررسی قرار گرفته است. ابزار سنجش در این پژوهش پرسشنامه توام با مصاحبه بوده و برای آزمون روایی و اعتبار سنجش از ضریب آلفایکرونباخ اعتبار و روایی پرسشنامه تایید گردیده است. همچنین روش تجزیه و تحلیل داده ها بر اساس آمار توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفته است. در تحلیل رابطه متغیر های پژوهش و مقایسه روابط بین متغیرها در محلات از آزمون اسپیرمن و اسکای دو استفاده شده است. یافته های پژوهش رابطه معنادار و تاثیر مستقیم کالبد و کارکرد فضای شهری بر احساس امنیت بانوان در مناطق مختلف شهری را نشان می دهد ولی دوری و نزدیکی محلات شهری دلیلی بر عدم وجود امنیت در مناطق دور از مرکز شهر نمی باشد.

امنیت زنان، فضای شهری، توسعه پایدار، فضاهای جنسیتی