فرزین سلیمی - باشگاه پژوهشگران جوان ونخبگان ،دانشگاه آزاد اسلامی،واحد سیرجان، سیرجان،ایران، دانشجوی دکتری سیاستگذاری عمومی

مقاله حاضر با هدف نقش جنبش دانشجویی بر روند توسعه سیاسی ایران و روش )توصیفی تحلیلی( درصدد برآمده تا گفتمانهای مطرح جنبش دانشجویی و توسعه سیاسی پس از پیروزی انقلاب اسلامی را موردارزیابی قرار داده و به این پرسش پاسخ داده که چگونه جنبش دانشجویی در ایران بعد از انقلاب اسلامی در پیشبرد توسعه سیاسی موثر بوده است در باب جنبشهای اجتماعی جدید این نکته گفتنی است که این)دانشجویی و روشنفکری( در مقایسه با جنبشهای گذشته به واسطه داشتن ویژگیهایی چون ایدیولوژیهای دقیق، هدفهای مشخص، سازمانیافتگی و با دوامتر بودن و همچنین گستردگی و بزرگتر بودن، اسباب تاثیراتی بر روند توسعه سیاسی شدهاند. در ایران تا آستانه پیروزی انقلاب اسلامی ایران1356-57 به دلیل وابستگی محمدرضا شاه پهلوی به غرب و جهان سرمایه داری و تنفر جامعه ایرانی از این وابستگی، بر جریانات دانشجویی نیزموج چپ مارکسیستی حاکم بود. با پیچیدن نوای معنوی و دینی امام خمینی همزمان با پیروزی انقلاب اسلامیموج اسلام واهیجنبش دانشجویی را نیز در بر گرفت. اما موج سوم در جنبش دانشجویی با پایان جنگ تحمیلی و آغاز دوران سازندگی نمود پیدا کرد. روح حاکم بر سیاست های دوران سازندگی، سیاست های توسعه برگرفته از تیوری های سرمایه داری بود و در نتیجه این سیاستها،تجمل گرایی و اشرافیت به ویژه در بین برخی از مسیولین رواج یافت و از آرمان های انقلاب اسلامی فاصله گرفته شد. جنبش دانشجویی نیز از این استحاله بری نبود. دفتر تحکیم وحدت تنها تشکلی بود که در اینمقطع در دانشگاه ها حضور پررنگ داشت. این تشکل که در ابتدا با اهداف والا و منطبق با آرمان ها و ارزش های انقلاب اسلامی تاسیس شده بود، به تدریج و همزمان باسیاست های دوران سازندگی استحاله پیدا کرده و گفتمان لیبرالیستی بر آن حاکم شد. بنابر این موج سومموج لیبرالیستی بدین ترتیب نشانه های موج عدالت خواهی درجنبش دانشجویی ایران هویدا می گردد عدالت و عدالت خواهی که درزمره شعارها و اهداف اولیه و اصیل انقلاب اسلامی بوده و هست، از این قابلیت و ظرفیت برخوردار بود که توسط حرکت دانشجویی به عنوان پیشتاز این گفتمان، رهبری و هدایت شود. عدالت خواهی به عنوانگفتمان پایه ای جریانات دانشجویی در اوایل دهه 08 ناظر بر تحقق اصول عدالت، ظلم ستیزی، حق گراییو حقیقت طلبی در تمام شیون جامعه است. این در حالی ست که در دهه 08 ، با وجود غلبه گرایش های فکری و سیاسی چپ و لیبرال در مجموعه جریان های دانشجویی کشور، گفتمان مبتنی بر عدالت تدبیر و امید همواره پررنگ تر شده ، هرچند گفتمان غالب نبوده است.

جنبش دانشجویی، فرهنگ سیاسی، گفتمان های مطرح،پس از انقلاب