عباس رمضانی - دانشجوی دکتری مدیریت آموزشی دانشگاه شهید بهشتی تهران
الهام یوسفی - کارشناس ارشد ریاضی کاربردی دانشگاه زنجان
فایزه آسمانی - کارشناس ارشد مدیریت آموزشی دانشگاه آزاد زنجان

هدف این پژوهش بررسی رابطه ی بین روش رهبری و مدیریت کلاس درس توسط معلم با یادگیری دانش اموزان دچار اختلالات یادگیری در آموزش و پرورش استثنایی است. رهبری و مدیریت کلاس توسط معلم دارای شش بعد است که عبارتند از:ایجاد انرژی در کلاس،ایجاد ظرفیت،ایمن کردن محیط،تعمیق بینش،مواجهه و به حداقل رساندن بحران ،کشف و تحقق بهسازی.این پژوهش از طرح تحقیقی پیمایشی و روش کمی و از پرسشنامه به عنوان ابزار جمع آوری داده ها استفاده کرده است. نمونه شامل 179 معلم اموزش و پرورش استثنایی در مدارس ابتدایی و متوسطه در استان زنجان می باشد. نتایج نشان داد که رهبری (08/4=میانگین نمره ،50/0=انحراف معیار) و مدیریت کلاس درس توسط معلم(22/4=میانگین نمره ،44/0=انحراف معیار) به طور مداوم اعمال می شوند. بعلاوه تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد که تمام شش بعد رهبری معلم یعنی بعد مواجهه و به حداقل رساندن بحران(01/0P<،731/0=r)،بعد کشف و تحقق بهسازی(01/0P< ،726/0=r)، بعد تعمیق بینش(01/0P<،697/0=r)،بعد ایمن کردن محیط(01/0P<،647/0=r)، بعد ایجاد ظرفیت (01/0P< ،535/0=r)و بعد ایجاد انرژی در کلاس(01/0P<،531/0=r)همگی ارتباط مثبت و معنا داری با مدیریت کلاس درس دارند. همچنین یافته ها نشان دادند که بعد مواجهه و به حداقل رساندن بحران ،بعد کشف و تحقق بهسازی،بعد ایجاد انرژی در کلاس و تعمیق بینش شاخص های پیش بینی کننده ی مهمی هستند که به ترتیب 2/53 درصد،6/8 درصر،9/3 درصد و 2/3 درصد از واریانس، در روش مدیریت کلاس درس مشارکت دارند. یا تعیین کننده هستند.در نتیجه روش رهبری معلم باید در آموزش و پرورش استثنایی اتخاذ شود تا یک روش موثر در مدیریت کلاس درس ایجاد شود.