نوشین دری برنجگانی - کارشناس ارشد مدیریت حمل و نقل دریایی بین قاره ای دانشکده اقتصاد و مدیریت دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، استان خوزستان
همایون یوسفی - استادیار دانشکده اقتصاد و مدیریت دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، استان خوزستان
دامون رزمجویی - عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد و مدیریت دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، استان خوزستان
جعفر قاسمی ورنامخواستی - استادیار دانشکده اقتصاد و مدیریت دریا، دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر، استان خوزستان

بنادر در راستای افزایش درآمد و رونق اقتصادی به دنبال ایجاد جاذبه ها و مشوق هایی برای جذب صاحبان کالا و مالکان کشتی می باشند. بندری که در یک منطقه جغرافیایی دارای پتانسیل توسعه باشد می تواند نقش کانونی یا هاب شدن را ایفا نماید و نسبت به سایر رقبا جذب کالای بیشتر و در نتیجه رونق اقتصادی بهتری داشته باشد. رقابت فزاینده در جذب کالا و کشتی در منطقه خلیج فارس با وجود بنادر جبل علی و ... بررسی چالش ها و عوامل موثر در توسعه بنادر جنوبی ایران در راستای هاب شدن را ضرورری می نماید.بدین منظور ابتدا سه بندر جنوبی چابهار، شهید رجایی و امام خمینی جهت هاب شدن از نظر پنج شاخص اصلی موقعیت جغرافیایی، عملیاتی، پسکرانه، اقتصادی و گمرکی با استفاده از مدل تحلیل چند شاخصه AHPمقایسه و اولویت بندی شدند. نتایج مدل تحلیلی نشان می دهد که در بخش شاخص ها، عوامل مربوط به موقعیت جغرافیایی با7/50%و گمرک با 6/5 % به ترتیب بیشترین و کمترین اولویت را داشته و در خصوص مناسبترین بندر، بندرشهید رجایی با وزن6/64% از درجه اهمیت بیشتری جهت هاب شدن برخوردار می باشد. بخش دوم تحقیق به بررسی معنی داری هر یک از عوامل موثر بر هاب شدن بندر شهید رجایی می پردازد. جهت تجزیه تحلیل اطلاعات آماری از آزموندو جمله ای و نرم افزارspss16استفاده شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که خدمات بندری، موقعیت بندر، تجهیزات زیر/رو بنایی و ایمنی بیشترین تاثیر و وجود بندر خشک کمترین تاثیر را در هاب شدن بندر شهید رجایی دارد.

توسعه بنادر، بندر هاب، بندر شهید رجایی، AHP