مینو آریا - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی دانشگاه پیام نور
مهدی ثقفی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور واحد بیرجند

هدف پژوهش حاضر ارزیابی اثرات شدت، مدت، فراوانی و گستره خشکسالی بر فراوانی توفانهای گرد و غبار در شهرستان زاهدان است. جهت دستیابی به اهداف پژوهش ابتدا دادههای مجموع بارش سالانه و فراوانی توفانهای گردوغبار5 ایستگاه سینوپتیک زاهدان در دورهی آماری (2010 – 1971 (دریافت و سپس با استفاده از شاخص آماری Z نرمال ویژگیهای خشکسالی از نظر آماری (فراوانی، شدت، دورهی برگشت و تداوم) تحلیل و بررسی شد. سپس با استفاده از ضریب همبستگی رابطهی بین این دو مخاطرهی اقلیمی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان میدهد که دوره زمانی خشکسالی در زاهدان 23سال و دورهی برگشت آن نیز 7/1 سال میباشد. شدت و تداوم خشکسالی از سال 1998 - 2004 دریک دوره هفت ساله ، در مقیاس شدید در این شهرستان زاهدان حاکم بوده است. رابطه و مقدار همبستگی بین وقوع خشکسالی و فراوانی توفانهای گرد وغبار 42/0 +می باشد که نشان دهندهی وجود رابطه بین دو پدیده است ولی نمیتواند آن را به طور کامل تبیین کند. به طور کلی عامل خشکسالیه دلیل اصلی5 وقوع شرایط غباری در منطقه نیست بلکه عواملی دیگری در بحران این منطقه دخیل بوده است،برای مثال سال های 2005 -2009 که شرایط ترسالی شدید و بسیار شدید در منطقه حاکم بوده است ولی درمقطع زمانی در2006 ازآن کاسته شده است.

خشکسالی، شاخص Z نرمال، طوفان گرد و غبار، ضریب همبستگی، زاهدان