بررسی اثرات زیست محیطی فضای سبز و راهبردهای اساسی در مورد محیط زیبا و سالم شهری

بیش از هشتاد سال از تاسیس شهر زاهدان یعنی مهمترین شهر در مرز شرقی ایران پس از مشهد نگذشته است در اهمیت این شهر همین بس که مرکز استان پهناور و مرزی و حساس چون سیستانوبلوچستان است گسترش شهر و افزایش خدمات شهری در طول سالها اخیر تاییدی بر ایناهمیت در نظام جمهوری اسلامی ایران نیز میباشد.هوای این شهرستان در قسمت جنوب ) بخش خاش و میرجاوه ( گرمسیر و در قسمت شمال )بخش نصرتآباد( گرم و معتدلاست. بطور کلیهوای قسمت شمال و شمال باختری آن به علت مجاورت با کویر لوت و همچنین عدم وجود دریا و دریاچه خشک میباشد و ممکن است در 24 ساعتچندین بار تغییر یابد. بدین طریق که هر گاه باد از سمت شمال ) سمت لوت ( بوزد . درجه حرارت آن تقلیل یابد و اگر از سمت شورگز و یا سایر جهات بوزد.درجه حرارت دفعتا بالا میرود.منطقه حوزه نفوذ شهر زاهدان را میتوان منطقه کوهستانی دانسته شهرزاهدان در دشت نسبتا وسیعی قرارگرفتهاست که از چهار طرف به رشتهکوههای نیمه مرتفعی محدود میشود. بلندترین قلههای این رشته کوهها ، قله پاچنشاهی در شرق حوزهی نفوذ زاهدان . کوه سفید در شمال شرقی وکوه لار در شمال در نزدیکی روستای میان بازار قراردارد. بلند ترین نقاط رشته کوه دیگری قله طوچان است که با 200 متر ارتفاع از سطح دریا بلندترین نقطهدر آن منطقه محسوب میشود. موقعیت جغرافیایی منطقهای که به عنوان حوزه نفوذ شهر زاهدان شناخته شده بقرار زیر است:حد شمالی آن منطبق بر عرض 29 درجه و 40 دقیقه شمالی ، حد جنوبی آن منطبق بر عرض 29 درجه و 10 دقیقه شمالی و همچنین حدشرقی و غربی آن به ترتیب بر طول 61 درجه و 5 دقیقه طول شرقی و 60 درجه و 30 دقیقه طول شرقی منطبق میباشد.مساحت کل منطقه مورد بحث در حدود 1900 کیلومتر مربعاست. - از نظر آب و هوایی این قسمت به دلیل قرارگرفتن در حاشیه مناطق کویری و خشک گرم و یا بارندگی بسیار کم میباشد. از ویژگیهای دیگر آب وهوای منطقه وزش بادهای کویریاست که در تمام طول ماههای ترم که شش ماهه اول را در برمیگیرد، در حال وزیدن میباشند. این بادها که ازسمت شمال میوزند از روی شنهای داغ کویر لوت عبور کرده و موجب خشکی هوای منطقه میگردد رطوبت نسبی هوای این منطقه در حد بسیار پایینی قراردارد. و در ماهها گرم گاه حتی ، پایین تر از 10 درصدمیرسد.- مجموعهی عوامل اقلیمی فوق تاثیر شدیدی بر اقتصاد محلی بجاگذاردهاند . پایین بودن درجهی مرغوبیت خاکها و کمی بارندگی و وزش بادهای دایمیکارکشاورزی را با مشکلات و موانعی مواجهکرده است که رفع آنها تاکنون برای ساکنین این منطقه غیر ممکن بوده. همچنین این عوامل تاثیر مخربی در توسعه دامداری داشتهاند.مهمترین اثرات فضای سبز در شهرها، کارکردهای زیست محیطی آنهاست که محیط شهری را به عنوان محیط زیست جامعه انسانی معنیدار کرده و بامقابله با اثرات سوء گسترش صنعت و کاربرد نادرست فنآوری و بالابردن سطح زیبایی سبب افزایش کیفیت زیستی شهرها میشود با توجه به اینکه اینگسترش از یک سو ارتباط ارگانیک با فنآوری و از سوی دیگر با آلودگی دارد. برای تداوم آن باید کلیه عوامل لازم به کار گرفته شوند…حرفه مهندسی حلال و برطرفکننده مشکلات بیشمار زیست محیطی است متخصصان کنترل آلودگی هوا، مهندسان صدا و انعکاسات صوتی متخصصان حفظ و تثبیت خاک مهندسان ترافیک و مهندسان کنترل و بهداشت و پاکیزه داشتن آب همه قدمهای موثری برای حل مشکلاتفضای طبز و محیط زیست برداشتهاند. در گذشته طراحان فقط از روی غریزه گیاهان را برای حل مشکلات محیط بکار میبردند ولی حالا دادههای تکنیکی راجع به تواناییهای متعدد و متنوعگیاهان جمع آوری و عرضه شده و خواهد برای مثال : سابقا در بزرگراهها گیاهان را برای زیباسازی محیط بکار میبرند ولی امروزه تاکید به در به کار بردن گیاهدر درجه اول مربوط به حل مشکلات مهندسی مانند صدا، انعکاس نور و ایجاد مانع و غیرهاستو در درجه دوم زیباسازی مطرح میباشد. بخشهایی از گیاهان که خصوصیاتی خاص برای برطرف کردن مشکلات مهندسی محیط دارند عبارتند از : 1 برگهای گوشتی خفیفکردن صدا -2 شاخههای تیغدار مانع عبور -3 ریشههای افشان و سطحی نگاهداری خاک برگهای کرکدار نگاهداری ذرات خاک -5 استوماتا) روزنههای برگ( کمک به رد و بدل گازها -6 برگها مانع عبور گردو خاک و صدا و نور -7 برگهاو شاخهها برای جلوگیری از ریزش رطوبت و قطرات باران -8 برگها و شاخهها کاهش شدت بادهای شنی -9 برگ های متراکم مانع تابش نور -10 برگها و شکوفهها ایجاد عطر دلپذیر -11 برگها با تراکم کم فیلتر نور -لذا درختان ، درختچهها ، کفپوشها و چمن را میتوان برای کنترل فرسایش خاک، کنترل صدای گوش خراش ، برای حذف برخی از مواد آلودهکننده هوا،کنترل عابرین پیاده ، ماشنها و حیوانات اهلی و بالاخره برای کنترل نورهای خیرهکننده و انعکاس ناخواستهنور بکار برد.

Keywords:

فرسایش , نقش , فضای سبز , محیط زیست