حسین دشتی - دانشیا گروه بیوتکنولوژی و به نژادی-دانشکده کشاورزی دانشگاه ولی عصر (عج)
شهاب مداح حسینی - دانشیار گروه زراعت- دانشکده کشاورزی –دانشگاه ولی عصر(عج)

تولید و معرفی ارقام پرمحصول و مقاوم به خشکی محصولات زراعی یکی از راهکارهای موثری است که در تلفیق با سایر روش های مدیریت کم آبی می تواند تاثیر این پدیده را به حداقل برساند. به منظور شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی، 15 رقم گندم نان در قالب طرح آزمایشی بلوک های کامل تصادفی در دو منطقه رفسنجان و ارزوییه، در دو شرایط آبیاری (محدود و نرمال) و در مجموع، چهار محیط مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل ژنوتیپ در مکان در آبیاری برای صفت عملکرد دانه معنی دار شد. بر اساس شاخص های SSI و TOL در رفسنجان ژنوتیپ های سرداری، خزر، امید و روشن و در ارزوییه ژنوتیپ های فلات، مغان و زارع حساسیت کمتری به تنش خشکی داشتند و براساس شاخص های STI و MP در رفسنجان ژنوتیپ های سیوند، پیشگام، الوند و پارسی و در ارزوییه ژنوتیپ های پیشگام، پارسی و سیوند تحمل بیشتری به تنش خشکی داشتند. نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای براساس شاخص های تحمل و عملکرد دانه در شرایط نرمال و تنش نشان داد که ارقام، در رفسنجان و ارزوییه به گروه های متحمل، نیمه متحمل و حساس تفکیک شدند. از بین ارقام مورد مطالعه، رقم پیشگام و سیوند که دارای پایداری نسبی بیشتری بوده و از پتانسیل عملکرد خوبی برخوردار بودند، جهت کاشت در منطقه رفسنجان و ارزوییه کرمان پیشنهاد شدند.

تنش خشکی، شاخص های خشکی، گندم نان، عملکرد دانه