علی حق شناس گتابی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه مهندسی معماری ، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی ، قائمشهر، ایران

نمادها در طول تاریخ برای اندیشیدن وپی بردن به اصالت وجود فلسفه پیدایش قرار گرفته است و انسان جهت رهایی از کوته نظری فرهنگی به نمادهای پذیرفته شده متوسل شده است. گرایش به کاربرد نماد، نشانه و رمز همواره با نوع بشر همراه بوده است. در جامعه ای امروزی دیگر کمتر بستری را می توان یافت که در آن نشانی از نمادها و نشانه ها نباشد زیرا که نماد و نشانه برای بروز و ظهور، بستری جز ذهن خلاق خالق خود نمی طلبد میزان کاربرد نماد و نشانه در جایگاه های مختلف و گستردگی و تنوع اقسام آن از جمله مواردی است که همواره بر پیچیدگی کشف معنای حقیقی آن افزوده است. و این شناخت نادرست همواره تنگنای این ارتباط بوده است. این مقاله سعی بر آن دارد تا با اشاره به انواع نشانه و ارایه دسته بندی از جایگاه های کاربرد نماد و نشانه در آثار معماری، به بررسی تطبیقی آثار دو دوره معماری ایران بپردازد. در این راستا با استفاده از ترکیب روش های تحقیق استدلال منطقی و تفسیری- تاریخی به بحث پیرامون انواع نشانه، جایگاه های کاربرد آن در معماری و تحقیق در نمونه های موردی پرداخته شده است. در انتها با مقایسه دو دوره صفوی و معاصر به بررسی تفاوت ها و شباهت ها و روند کاربرد نماد و نشانه در بستر معماری خواهیم پرداخت.

نشانه شناسی،معماری ایرانی،نماد، صفویه، معاصر