علی تمیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران آب و سازه های هیدرولیکی دانشگاه تبریز
یوسف حسن زاده - استاد دانشکده مهندسی عمران دانشگاه تبریز

ضربه قوچ یکی از پدیده های مخرب هیدرودینامیکی در جریان های تحت فشار ناپایدار است. در خطوط انتقال آب وقوعاین پدیده در اثر از کار افتادن ناگهانی پمپ میباشد و موجب تغییر ناگهانی و کوتاه مدت فشار و ایجاد امواج فشاریمنفی و مثبت در خطوط رانش میگردد. عدم کنترل و تعدیل این پدیده می تواند عامل انهدام سیستم انتقال آب باشد. دراین مقاله با استفاده از معادلات مشخصه، معادلات حاکم بر این پدیده در سیستم انتقال آب از دریاچه چاه نیمه به حاشیههامون به طور موردی با استفاده از رایانه مورد تحلیل قرار گرفت. برای کنترل این پدیده ابعاد محفظه هوایی محاسبه شدهو تعدیل امواج فشاری مورد تحلیل قرار گرفت. با مقایسه نتایج تحلیل ها در حالت خط انتقال بدون کار گذاشتن محفظههوایی و با کار گذاشتن محفظه هوایی با ابعاد متفاوت مشخص شد که عدم تعبیه محفظه هوایی مناسب، احتمال بروزپدیده ضربه قوچ در لوله رانش و ایجاد فشارهای منفی که عامل پدیده خلاءزایی می باشد، بسیار بالا است و لیکن با تعبیهمحفظه هوایی با ابعاد مناسب، پدیده به شکل محسوسی کنترل و تعدیل می گردد.

ضربه قوچ، روش مشخصه، جریان ناپایدار، ایستگاه پمپاژ، Hammer V8i