عوامل موثر بر فضای شخصی مطلوب در محیط های آموزشی

عواملی چون عدم تعریف مناسب از فضاهای شخصی، نبود حس تعلق، کمبود عوامل دعوت کننده به فضاهای گروهی و نبود جذابیت فضایی، عدم توجه کافی به حریم های شخصی، فقدان محرمیت و امنیت از جمله مسایل و مشکلاتی هستند که در راستای مطالعات و بررسی های صورت گرفته در فضاهای آموزشی مشاهده گردیده اند. وجود این مسایل باعث عدم کارایی و کاهش حضور موثر دانشجویان در فضاهای آموزشی گشته است. هدف از پژوهش حاضر شناسایی و استخراج عوامل موثر بر مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط های دانشگاهی است. به این منظور پس از مطالعه کتب کتابخانه ای و بررسی نظریه های روان شناسی محیطی و معماری در رابطه با مفاهیم حریم خصوصی و فضای شخصی در حوزه تیوری، نظرات متخصصان مورد سنجش قرار گرفته است. این پژوهش بر حسب نوع هدف، کاربردی است و به روش تحقیق پیمایشی انجام شده است. پیمایش اولیه بین تعدادی از متخصصین متشکل از اساتید معماری و روانشناسی که به روش خوشه ای تصادفی انتخاب شدند صورت گرفت. سپس پرسشنامه اولیه حاصل گشته و بعد از تعیین میزان اهمیت هریک از عوامل، پرسشنامه اصلی تهیه و توسط کاربران مورد پیمایش قرار گرفت. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گردید. در حوضه مولفه های کالبدی عواملی مانند: فردی سازی فضا، استفاده از مرزها برای تفکیک فضا و ایجاد فضاهای نیمه شخصی و خلوت به دست آمد و در حوزه مولفه های روانی مهمترین مولفه ها شامل: امنیت، تراکم جمعیتی و درنظر گرفتن نیازهای متفاوت افراد بوده است. لذا درنظر گرفتن عوامل به دست آمده از پژوهش حاضر در طراحی موجب مطلوبیت فضاهای شخصی در محیط های آموزشی دانشگاهی و طبیعتا ارتقاء، کیفیت آموزشی خواهد شد.

Keywords:

مطلوبیت فضای شخصی , معماری , فضای آموزشی , حریم خصوصی , خلوت