مرتضی همتی - کارشناسی ارشد، معماری منظر، دانشگاه تهران، مدرس دانشگاه شهید چمران اهواز
آذرنوش امیری - دانشجوی کارشناسی ارشد، معماری، دانشگاه شهید بهشتی

توسعه پایدار یک تغییر مهم در فهم رابطه انسان و طبیعت و انسان ها با یکدیگر است. این مساله با دیدگاه دو قرن گذشته انسان کهبر پایه جدایی موضوعات محیطی و اجتماعی و اقتصادی شکل گرفته بود، در تضاد است. در دو قرن گذشته، این تصور حاکم بود کهمحیط یک عامل خارجی است و به عنوان بستری برای استفاده و استثمار انسان در نظر گرفته می شد. این نگرش تحت تاثیر پیشرفتشگرف تکنولوژی در قرن اخیر به سیطره انسان بر طبیعت انجامید و موجب بر خوردن نظام های زیستی در مناطق تحت اثر وی شد. بهمرور زمان با بروز عواقب دخالت های بشر در اکوسیستم ها، علم جدیدی تحت عنوان پایداری شکل گرفت که اساس آن بر پایه اصلاحرابطه انسان و محیط است. با ورود مفاهیم پایداری به حوزه منظر و شهرسازی، واژگان جدیدی چون منظر پایدار و تاب آوری شهریبوجود آمد که به دنبال ارایه الگوهایی اند که موجب استمرار انسان و طبیعت در کنار یکدیگر -و نه در مقابل یکدیگر- شود. با بررسیتجربیات دو دهه گذشته در حوزه منظر و شهرسازی میتوان دریافت که در نمونه های موفق منظر تاب آور، الگوی جدیدی از نگرشزیباشناسانه به محیط پیرامون اریه می گردد که در آن به جای توجه به پایداری مبتنی بر ایستایی، به عناصر پویا و دینامیک منظر تاکیدمی گردد. پروژه پارک ساحلی هادسون که با هدف مقابله با طغیان های فصلی رودخانه هادسون طراحی شده است نمونه ای از این تغییرنگرش به محیط تغییر پذیر است. این نوشتار در تلاش است با معرفی منظر تاب آور و ریشه های شکلگیری آن، به بیان اهمیت الگوهایزیباشناسانه در جهت دستیابی به منظری تاب آور بپردازد. سپس با معرفی نمونه پروژه پارک هادسون به عنوان یکی از پروژه های تاثیرگذار در حوزه منظر، تحلیلی از عوامل اثر بخش در پایداری آن در برابر عوامل محیطی ارایه نماید.

تاب آوری، زیباشناسی، توسعه پایدار، منظر پایدار، محیط تغییر پذیر