یوسف گرجی مهلبانی - دانشیار گروه معماری، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین
علی اصغر مفردبوشهری - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین
یوسف شریفی - کارشناسی معماری، دانشگاه بین المللی امام خمینی (ره)، قزوین

در عصر حاضر، به دلیل استفاده ی بی رویه از منابع تجدیدناپذیر و کاهش شدید این منابع و همچنین برهمخوردن تعادلمحیط زیست، مسیله ی توسعه ی پایدار به یک ضرورت تبدیل شده است. ابعاد توسعه ی پایدار شامل پایداری اجتماعی،پایداری اقتصادی و پایداری زیست محیطی می باشد. بومشناسی یکی از ارکان اساسی توسعه ی پایدار به شمار می آید.پژوهش های متعدد نشان می دهد که در معماری بومی ایران، بناها به گونه ای طراحی می شده اند که با شاخص های پایداریانطباق داشته باشند. یکی از این نوع بناها، آب انبارهایی بوده اند که در نقاط مختلف ایران ساخته می شده اند. در اینپژوهش، 8 نمونه از آب انبارهای عمومی شهر قزوین به عنوان نمونه های موردی، درنظر گرفته شده اند و مصادیق پایداری درآنها باتوجه به ابعاد پایداری و شاخص های دربرگیرنده ی آن، مورد بررسی قرار گرفته است. پس از تحلیل هایصورت گرفته بر روی این آبانبارها مشخص شد که ویژگی هایی مانند پوشش گنبدی شکل مخازن، استفاده از بادگیر وخیشخان و تصفیه ی آب از مصادیق پایداری زیست محیطی محسوب می شوند. همچنین شکل گیری تعاملات اجتماعیبه دلیل قرارگیری آب انبارها در مراکز محله ها و ایجاد فضاهای استراحت و گفتگو در سردر، راچینه و پاشیر در بعداجتماعی و بهره گیری از مصالح بوم آورد در ساخت و به کارگیری راهکارهای غیرفعال در خنک نگهداشتن آب در بعداقتصادی پایداری گنجانده می شوند. روش تحقیق در این مقاله به شیوه ی توصیفی و تحلیلی می باشد. همچنین اطلاعاتمورد نیاز از طریق مطالعه ی منابع کتابخانه ای و بازدیدهای میدانی جمع آوری شده است.

پایداری، آب انبار، معماری بومی، قزوین