علی اصغر تقوی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری،گرایش معماری، موسسه غیرانتفاعی حافظ، شیراز، ایران
ملیحه تقی پور - استادیار گروه معماری، دانشکده هنر و معماری واحد شیراز، دانشگاه آزاد اسلامی شیراز، ایران

مهمترین هدف معماران و مسیولان طراحی فضاهای مسکونی شهری، فراهم نمودن رفاه و آسایش حال شهروندان است. به همینعلت، ایجاد حس تعلق به محیط از مهمترین مقوله های مورد توجه متخصصان و برنامه ریزان مجتمع های مسکونی و علوم زیستی درچند دهه گذشته بوده است. گستره احساس تعلق در افراد متاثر از عوامل متعددی است که یکی از مهمترین آنها طبیعت است که عاملیمهم در افزایش حس تعلق ساکنان نسبت به فضای مسکونی خود می باشد. هدف این مقاله بررسی الگوهای ایجاد کننده احساس تعلق درمجتمع های مسکونی جهت بهبود روابط ساکنان است. بدین منظور برای بررسی این الگوها از روش پژوهشی توصیفی- تحلیلی با مطالعات اسنادی و پیمایشی از طریق توزیع پرسشنامه و مصاحبه با ساکنان دو مجتمع مسکونی در شهر شیراز جمع آوری و تحلیل شدهاست و در تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار SPSS20 استفاده شده است. احساس تعلق در رابطه با الگوهای مهم ساختمانی از جمله (طبیعت، روشنایی، تهویه، دید و منظر، روابط همسایگی، دسترسی، حمل و نقل و کالبدی) سنجیده شده و یافته های تحقیق حاکی ازوجود همبستگی معنادار بین حس تعلق و الگوهای تاثیرگذار می باشد. همچنین نتایج بررسی ها نشان دهنده این نکته است که طبیعتنسبت به سایر الگوها جهت ایجاد حس تعلق در مجتمع های مسکونی بیشترین ارتباط را داراست. با توجه به یافته های تحقیق، ضرورتتوجه به محیط طبیعی و تاثیرات آن بر ساکنان در گسترش مجتمع های مسکونی به منظور بهبود روابط انسانی و افزایش سطح کیفیزندگی بیش از پیش احساس می گردد.

حس تعلق، الگوهای، مجتمع های مسکونی، روابط ساکنان، طبیعت، شهرشیراز