شهاب الدین طالبی بادی - دانشجوی کارشناسی معماری دانشگاه پیام نور کاشان
مهری نیشابوری - دانشجوی کارشناسی معماری دانشگاه پیام نور کاشان

کشور ما به لحاظ وقوع انواع حوادث طبیعی در بین کشورهای نخست دنیا قرار دارد و همه ساله تعدادکثیری از هموطنان ما بر اثر همین حوادث (سیل، زلزله، رانش زمین و ...) خانه و کاشانه خود را از دست میدهند و تعداد بی شماری از آنها احتیاج به سر پناهی موقت و اضطراری دارند. بعد از رویداد بحران ها،مدیریت و پیشگیری از بحران های بعدی اهمیت بسزایی دارد و اهمیت این موضوع زمانی روشن می شود کهبدانیم خود بحران، بحران می سازد. تا به امروز، برای اسکان هموطنانی که در حوادث مختلف طبیعیسکونت گاه خود را از دست داده اند، از طرحهای متنوعی به عنوان سرپناه اضطراری و حتی موقت، استفادهمی شده است. فقدان مطلوبیت این اسکان ها، بدلیل نیاز مبرم به بازسازی و تامین سریع سر پناه، بعد ازبحران ها می باشد. عدم رعایت حفظ حریم خصوصی و فقدان توانایی برقراری مجدد محیط های خانوادگیو عدم تطابق با الگوهای فضاهای سکونتی از مهمترین مشکلات این اسکان ها می باشند. این اسکان ها،عموما بصورت اردوگاهی استفاده می شوند که با توجه به اقتصادی بودنشان با خواسته های فرهنگی -اجتماعی استفاده کنندگان هیچ مطابقتی ندارند و دراوقات گرم و سرد سال هیچ محافظتی از خود برایکاربران نشان نمیدهند.در بحث حاضر سعی بر این داریم تا با بررسی مشکلات اسکان پس از بحران به ارایه راهکارهایی برای اسکاناضطراری ، موقت و در صورت امکان دایم، با درنظرگیری اهمیت خاص دوران قبل از بحران، برای هموطنانمصیبت زده بپردازیم . در این تحقیق به بازشناسی الگوهای کیفی و عملکردی فضاهای مطلوب سکونتیروستا و تلفیق آنها با مسایل اصلی هر منطقه و نهادینه کردن امر امداد در مناطق بومی پرداخته شده است.در ادامه با بهره گیری از راهکارهای محلی، در زمینه طراحی، ساخت و بکارگیری مصالح به تبیین برخیمعیارهای مناسب برای طراحی سکونتگاه های موقت اشاره گردیده که رویکرد اصلی آن ایجاد عدم وابستگی وهمخوانی با محیط سکونتگاهی می باشد.برای دستیابی به طرحی جامع، شناخت مسایل فرهنگی، معماری بومی، نیروی کار و وضیعت اقتصادی بهانضمام روشهای ساخت، از اهمیت خاصی برخوردار است. در پایان با توجه به درنظرگیری این نکته کهدستیابی به طرحی جامع نیازمند تجربه و بهرهگیری از روشهای خاص میباشد، تلاش صورت گرفته بهطرحی منجر گردیده است که برخی از خصوصیات و ویژگیهای آن عنوان گردیده است. البته پر واضح استکه تکمیل این طرح نیازمند کار مداوم در زمانی طولانی تر می باشد.

سکونتگاه روستایی، معماری پایدار، مشارکت محلی، مصالح بومی