تورج روشنایی بدر - دانشیار، دانشکده مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد هریس، ایران
مریم ممیزی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده مهندسی معماری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد هریس، ایران

فضاهای آموزشی یکی از مهم ترین فضاهای تاثیرگذار بر روی کودکان به دلیل گذراندن ساعت های زیادی از طول روزشان میباشد . تاریخچه پیدایش مدارس در کشورهای مختلف متفاوت است. در ایران باستان آموزش وجود داشته است. از آغاز قرنچهارم و در طول قرن پنجم هجری قمری، تحولاتی در تشکیلات آموزش و پرورش ایران به وجود آمد. در کشور ما مهمترینمراکز تعلیم و تربیت از صدر اسلام تاکنون خانواده، مسجد، مکتب و مدرسه بوده است. در طول نیم قرن گذشته رشد جامعهمدنی ایران نیازی بی سابقه به گسترش آموزش و پرورش عمومی را پدید آورده است. معماری گذشته و سنتی را می توانسرشار از مفاهیمی دانست که براساس فرهنگ، عقاید و اندیشه اسلامی ایرانی معنا می یابد. – یکی از مفاهیمی که با ریشهگرفتن از فرهنگ اسلامی و باورهای دینی به عرصه معماری سنتی ایران راه یافته، موضوع محرمیت است. محرمیت یکی از اصول اساسی و قابل توجه در معماری سنتی ایران است که به نحوی معنادار با هویت ایرانی اسلامی همراه بوده، محرم سازیمدارس دخترانه به معنای ایجاد شرایطی است که دانشآموزان دختر بتواند با آزادی بیشتر در مدرسه حضور داشته و ازامکانات موجود در آن استفاده کنند. در نتیجه مدارس بسیاری در سراسر کشور بنا گردیده که در آنها استانداردهای فنی،ملاحظات محیطی ، حفظ محرمیت و هویت معماری در نازل ترین سطح ممکن ملحوظ شده است. مهمتر از همه، فضایی کهدر درون این مدارس پدید آمده فاقد هر گونه نقش سازنده و حمایت کننده در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان است. با توجهبه این مسیله که فضاهای آموزشی محلی برای یادگیری هستند و یادگیری بخش مرکزی زندگی هر فرد است و دریافتپیام های دقیق و قابل طبقه بندی فرد از محیط در میزان یادگیری او تاثیر دارد از اینرو معماری و تاثیر محیط اطراف اهمیتبسزایی پیدا می کنند. در پژوهش پیش روی به مطالعه و بررسی تحقیق های انجام شدهی قبلی در زمینه ی بررسی محرمیت وروانشناسی محیط که از مسایل بسیار حایز اهمیت در طراحی مدارس می باشد پرداخته شده است.

فضای آموزشی، معماری، هویت ایرانی، محرمیت، روانشناسی محیط