آراسته دیانت - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری دانشگاه آزاد اسلامی سنندج
مهرداد یوسف زمانی - دکتری معماری، استادیار دانشگاه کردستان

مفهوم مکان و حس تعلق به مکان یکی از مهمترین مسایل پیش روی معماری معاصر است. درگذشته خانه ها از تواناییبالایی برای برقراری تعامل بین انسان و محیط زندگی او، برخوردار بودند .اما امروزه غالب مجتمع های مسکونی، فاقدهویت و معنا بوده و صرفا تقلیدی از سایر نمونه ها هستند. تکرار الگوهای بیهویت و غربی، موجب به حاشیه رانده شدناصول مکانسازی و هویت گردیده است. در این پژوهش سعی شده با مطالعه مبانی مکان و حس تعلق به مکان، به بررسیاین موضوع پرداخته شود که در مقایسه با حس تعلق کالبدی در خانه های سنتی چه میزان از این حس در مجتمع هایمسکونی امروزی وجود دارد و چگونه می توان با کمک اصول پایه و هویت ساز در معماری سنتی، مجتمع های مسکونیامروزی را با حس تعلق کالبدی بالا طراحی نمود با توزیع پرسشنامه هایی بین شهروندانی که در خانه های سنتی، مدتیساکن بوده و یا در حال حاضر هستند و نیز ساکنان مجتمع های مسکونی امروزی، عوامل موثر در ایجاد حس تعلقشناسایی شد تا در طراحی مجتمع های مسکونی مورد توجه قرار گیرند. براساس یافته های تحقیق، به برتری میزان حستعلق به خانه، در ساکنان خانه های سنتی و تمایل بیشتر ساکنان مجتمع های امروزی به جایگزینی و ایجاد تغییر، دستیافتیم. روش این پژوهش توصیفی _ تحلیلی و مورد پژوهی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، اسنادی ومیدانی (مشاهده، پرسشنامه و مصاحبه) می باشد. نتایج حاصل از مطالعات نشان می دهد، مواردی چون بزرگتر شدنحیاط و ایوان و تراس و نیز کم شدن تعداد واحدهای مسکونی در هر مجتمع و نیز بزرگتر شدن فضاهای داخلی ازاولویت های اصلی شهروندان در اعمال تغییر در مسکن ایشان بود.

حس تعلق به مکان، تعلق کالبدی، خانه های سنتی، مجتمع های مسکونی امروزی