علی زارعی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه اسلامی، واحد بین المللی جلفا

کاروانسرا محل یا بنایی است که کاروان را در خود جای می دهد. با یک ورودی برجسته عظیم و بلند، و بدون نقش، بادیوارهایی که گاهی اوقات بادگیرهایی در انتهای آن تعبیه شده است. اساس معماری کاروانسراهای ایران، مانند سایر بناها،تابع شیوه، سنت و سبک رایج زمان بوده است.با این ترتیب می توان پنداشت که کاروانسراهای پیش از اسلام نیز تابعشیوه معماری زمان بوده و معماری خاصی نداشته است.شیوه معماری، محل و منطقه، مصالح ساختمانی و موقعیتجغرافیایی نقش موثری در ایجاد اینگونه بناها داشته است.در کاروانسراها اتاق های مسافران معمولا پیرامون حیاط ساختهمی شده و پشت آنها اصطبل قرار داشته که درب ورودی اصطبل ها در چهار گوشه داخلی بنا قرار داشته و گاهی در ایوانورودی حیاط باز میشده است.آثاری که از کاروانسراهای کهن بدست آمده نشان می دهد که اتاق هایی برای نگهبانان،کاروانسرادار یا مامورین ساخته می شده است. ولی کاروانسراهای تجارتی داخل شهرها عموما دوطبقه بودند.هم اکنونکاروانسراهایی بدون استفاده در بافت شهری و اطراف شهرهای حایز اهمیت وجود دارد که به جز بازدی مردم بعنوان آثارتاریخی کاربرد دیگه ای ندارند ، حال با توجه به توضیحات داده شده مقاله حاضر به بررسی کاروانسرای میرزا جلیل ونحوه استفاده آن برای کاربری هتل می پردازد.

کاروانسرا، میرزا جلیل، هتل، معماری، مسافران