رویا مقابلی - کارشناسی ارشد، دانشگاه علم و فرهنگ تهران
سولماز نمادی اسلام - عضو هیات علمی دانشکده فنی حرفه ای سما
حمید لطف الهیان - دانشجوی دکتری، دانشگاه غازی آنکارا

امروزه، سرمایه های اجتماعی در شهرها، چنان اهمیتی پیدا کرده اند که آن را همتراز سرمایه های اقتصادی یک شهر می دانند. یکی از راه های افزایش سرمایه اجتماعی در شهرها، تقویت فضاهای عمومی و مدنی در شهرهاست. آنچه در شهرهای امروز با آن مواجهیم افزایش جمعیت و در نتیجه افزایش تراکم ساختمان های موجود در شهر است که نتیجه آن کاهش فضاهای باز قابل استفاده برای کودکان می باشد. بیشتر اماکن مسکونی و بویژه آپارتمان های مجتمع های بزرگ امروزی، فاقد فضای بازی کودک هستند و در عین حال از طبیعت سرشار از هیجان که مطلوب کودکان است و برای رشد و سلامت او ضرورت دارد، فاصله گرفته اند. حال اگر این کمبودهای کلی در ارتباط با نیازهای کودکان در طراحی خانه ها برطرف نشود، حداقل باید در طراحی فضاهای عمومی شهری و محوطه سازی ها، به فضاهای بازی و تفریح کودکان توجه بیشتری شود زیرا بازی، طبیعی ترین شکل تمایل کودک برای تماس و برخورد با دنیای اطرافش است. حال آن که امروزه بسیاری از فضاهایی که برای کودکان خلق می شوند، به ابعاد مختلف وجودی کودک توجه ندارند و با ادراک، فعالیت ها و نیازهای کودکان هماهنگ نیستند. در واقع این فضاها با توجه به ویژگی ها و ادراکات بزرگسالان شکل گرفته اند. این فضاها نه تنها به رشد کودک در ابعاد مختلف کمک نمی کنند، بلکه در بسیاری از موارد باعث پدید آمدن احساس کسالت در کودک می شوند و زمینه بروز رفتارهای ناهنجار را در او به وجود می آورند. در این مقاله برآنیم تا به بررسی و تحلیل ملاحظات لازم در طراحی فضاهای بازی کودکان بپردازیم و این که چه عواملی در پویایی و جذابیت فضا از دیدگاه کودکان تاثیر گذار می باشند. روش ا ین نوشتار از نوع توصیفی- تحلیلی است و جهت گردآوری اطلاعات، از روش کتابخانه ای، مقالات معتبر منتشر شده در نشریات معتبر علمی و از منابع دیجیتال بهره برده شده است.

کودک، فضای بازی کودک، شهر دوستدار کودک، طراحی شهری